#Travelling Journal ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရဲ့ အလှတစ်ပါးလို့တင်စားရတဲ့ ရေညှိစိမ်းများရှိရာ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေကို အခုဆိုရင် ပြည်တွင်း ခရီးသွားဧည့်သည်တွေ အများဆုံး သွားရောက် လည်ပတ်နေကြတဲ့ ကမ်းခြေတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါပြီ။ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲ့ အရိုင်းဆန်ဆန် အလှတရားမြင်ကွင်းနှစ်မျိုးကို တွေ့မြင်နိုင်တဲ့ ကာလတွေကတော့ ရေညှိစိမ်းချိန်ကာလနဲ့ ရေညှိသေချိန်ကာလကြားမှာမြင်တွေ့ရနိုင်တဲ့ ရေညှိဝါချိန်လေးအတွင်းမှာ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲ့လှပတဲ့မြင်ကွင်းကို တွေ့မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရေညှိစိမ်းချိန်ကာလကို ဩဂုတ်လ၊စက်တင် ဘာ ၊ အောက်တိုဘာလပိုင်းတို့မှာ မြင်တွေ့နိုင်ပြီး ရေညှိဝါချိန်ကိုတော့ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၊ ဇန်နဝါရီလတို့မှာ တွေ့မြင်ရနိုင်တာမို့ အလှဓာတ်ပုံရိုက်ကူးလိုတဲ့ခရီးသွားများနဲ့ ဓာတ်ပုံ ပညာရှင်တွေအနေနဲ့ ဒီကာလတွေကို မဖြစ်မနေ လာရောက် လေ့လာလည်ပတ်သင့်တယ်လို့ ဒေသခံ ကိုကွေကာက ဆိုပါတယ်။ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲ့ကျောက်ဆောင်တွေကသဘာဝထုံးကျောက်သားကျောက် ဆောင်တွေဖြစ်တာမို့ သူ့သဘာဝအလှနဲ့သူ ရှိနေပြီး ရာသီအလိုက် ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲ့​​​ ​မြင်ကွင်းလှပပုံတွေကို (၇)နှစ်ကျော် လေ့လာမှုပြုခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံ ကိုကွေကာ (ဂေါ်ရန်ဂျီလမ်းညွှန်)က ဆိုပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေသာမက ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက လူသူသိပ်မသိသေးတဲ့ကမ်းခြေတွေလည်းအများကြီးရှိသေးတာမို့ အဲဒီကမ်းခြေတွေကိုလည်း ထပ်မံ ဖော်ထုတ်သွားအုံးမှာဖြစ်တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်ခရိုင်၊ ငပုတောမြို့နယ်၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီး၊ ဒီးဒူးကုန်းကျေးရွာအုပ်စုမှာ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေတည်ရှိပြီးတော့ကမ်းခြေဆီကို သွားရောက်နိုင်တဲ့လမ်း​ကြောင်း သုံးခုရှိတယ်လို့သိရတယ်။ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေကို ပုသိမ်မြို့ကနေသွားရောက်နိုင်ပြီး ရေမိုင် (၆၀)ခန့်ကွာဝေးကာရေယာဉ်နဲ့ဆို (၈)နာရီခန့် သွားရောက်ရပါတယ်။ ဒါ့ပြင်မော်တင်စွန်း ဘက်ကနေလည်း ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေ ဆီကို သွားရောက်လည်ပတ်လို့ရပါတယ်။ "ကျွန်တော်ကတော့ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေ ကို လပွတ္တာမြို့ကနေ သွားရောက်တာကို ပိုအားပေးပါတယ်။ ရန်ကုန်ကနေကိုယ်ပိုင်ကားနဲ့ ဆိုရင် ၁၅၀ မိုင် လောက် ကွာဝေးတဲ့ လပွတ္တာမြို့ကို ရောက်ပါမယ်။အဲဒီကနေ လပွတ္တလုပ်ရွာ ဆီကို မိနစ် ၂၀ ခန့်မောင်းပြီး ဇက်​ဆိပ်ကို ထပ်မံရောက်ပါမယ်။ မိနစ် (၃၀) လောက် ဇက် စီးရပြီး ရေပေါ့ကြီးဘက်ကမ်းကို ရောက်ပါမယ်။ ဇက်ကူးချိန်တွေကတော့ နံနက်(၆) နာရီနဲ့ ညနေ၅နာရီနှစ်ကြိမ်ပဲ ကူးပါတယ် ။ ကျန်အချိန် တွေမှာ ဇက်ကူးချင်ရင်တော့ အထူးအော်ဒါကြေးပေးပြီး ကူးလို့ တော့ ရပါတယ်။ ဇက်ကူးပြီးရင် တံတားကြီး တံတားအသေး ၁၃ ခုလောက်ကို ဖြတ်ရပါတယ်။ လပွတ္တာမြို့ကနေ ၅၅မိုင် လောက် ကွာဝေးပါတယ်။ လမ်းတိုပေမဲဲ့ကျောက်ခင်းလမ်းတွေတွေ တံတားတွေသာ ပိုပြီးကောင်းမွန်ရင် ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေကိုခရီးသွားဧည့်သည်တွေပိုပြီး လာရောက်လည်ပတ်လိမ့်မယ်လို့ ဒေသခံ ကိုကွေကာ (ဂေါ်ရန်ဂျီလမ်းညွှန်)က ပြောပြပါတယ်။ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲ့ အနီးတဝိုက် ဝန်းကျင်မှာ ပြင်ခရိုင်၊ဒီးဒူးကုန်း၊ချောင်းဝ၊သက္ကယ်သောင်၊ဘုန်းတော်ပြည့်၊အုတ်တွင်းစတဲ့ရွာတွေ ရှိပါတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်းကတာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ကတော့ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ခရီးသွားများသွားရောက်လည်ပတ်နိုင်စေရန် ဆက်စပ်လည်ပတ်နိုင်တဲ့ နေရာတွေအဖြစ်ခရီးစဉ်ဒေသ (၁၃) ခုကို ဖော်ထုတ်ထားတဲ့အထဲမှာ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေလည်းတစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေရဲပတ်ဝန်းကျင်နေရာတွေ ဖြစ်တဲ့ ဒီဒူးချိုင်ကမ်းခြေ၊ ဓားသွေး ကျောက်ကမ်းခြေ၊ မေဓာအိုင်ကမ်းခြေ၊ထိပ်စွန်း ၊ကျောက်ကလပ်စေတီ၊ရေညှိပြင်၊ ကျောက်မီးဖိုလုပ်ငန်း၊ တံငါလုပ်ငန်းတို့ကို လည်း သွားရောက်လေ့လာနိုင်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးနိုင်ပါသေးတယ်။ မြန်မာပြည်အနှံ့ဘုရားဖူးနဲ့ခရီးသွားပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ ရွှေချမ်းသာဘုရားဖူးလုပ်ငန်းကလည်း ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေအနေနဲ့ မော်တင်စွန်း ဘုရားသွားဖူးကြရင် ဟိုင်းကြီးကျွန်း ၊ငွေတောင်ကမ်းခြေ၊ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေ ၊ ချောင်းသာကမ်းခြေ၊ဖိုးကုလားကျွန်း ၊ကျောက်မောင်နှမ၊Sea & Lake ၊ပုသိမ်ရွှေမုဋော ၊ယိုးဒယားဘုရား နဲ့ ရေကြည်ရေနောက်ဘုရား မဖြစ်မနေကို လည်ပတ်စရာနေရာတွေကို ထည့်ပေးပြီး ပို့ဆောင်ပေးရပါတယ်လို့ ရွှေချမ်းသာမြန်မာပြည်အနှံ့ဘုရားဖူးနဲ့ခရီးသွားပို့ဆောင်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူက ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိအနေအထားမှာတော့ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေကို သွားရောက်လည်ပတ်လိုပါက ကမ်းခြေ အနီးတဝိုက်မှာ တည်းခိုခန်းသိပ်မရှိသေးတာမို့ ညအိပ်တည်းခိုလိုပါက ဒေသခံအိမ်တွေမှာ တည်းခိုရပြီး သွားရောက်လည်ပတ်လိုပါက ကြိုတင်စီစဥ်ပေးရတယ်လို့ ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုကိုပါ ပြုလုပ်ပေးနေတဲ့ ဒေသခံ ကိုကွေကာ က ပြောပါတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ငပုတောမြို့နယ်မော်တင်စွန်းနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိပ်စွန်းအရပ်ဒေသ တောင်ဘက်အစွန်းလေးမှာ တည်ရှိတဲ့ဧရာဝတီတိုင်းရဲ့ အလှတစ်ပါးလို့တင်စားရတဲ့ ကျောက်ကလပ်ကမ်းခြေ ကို သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်စေဖို့ ညွှန်းဆိုလိုက်ရပါတယ်။ Photo ကိုကွေကာ ဂေါ်ရန်ဂျီလမ်းညွှန် ပုံ-စာ ယခုလအတွင်းက ကျောက်ကလပ်ကမ်း​ခြေ၏မြင်ကွင်းအလှကို တွေ့ရစဥ်။

#TravellingJournal ပြည်ပခရီးစဥ်တွေကို မိသားစုအဖွဲ့လိုက်နဲ့သာမက မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ပါ ခရီးစဥ်တွေကို သွားရောက်လည်ပတ် နိုင်စေဖို့ အရစ်ကျစနစ်နဲ့ ခရီးသွားချေးငွေတွေကို မြန်မာ့ခရီးသွားဘဏ် (Myanma Tourism Bank) က ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်လို့ Myanma Tourism Bank ရဲ့ Executive Director ဖြစ်သူဒေါ်သိင်္ဂီလင်း က Travelling ကို ပြောပါတယ်။ မကြာခင် ကာလမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာလူမျိုးတို့ရဲ့အဓိက သွားရောက်ဖူးမြှော်ကြ တဲ့ ဗုဒ္ဓဂါယာဘုရားဖူးခရီးစဥ်နဲ့ သီရိလကင်္ာခရီးစဥ် ၊ ကိုရီးယားခရီးစဥ်၊ဂျပန်ခရီးစဥ်တွေကို အုပ်စုလိုက်သွားရောက်နိုင်စေဖို့ စီစဥ်နေပါတယ်လို့ ဒေါ်သိင်္ဂီလင်း က Travelling ကို ပြောပါတယ်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရဲ့ဒေါက်တိုင်တခုအနေနဲ့ မြန်မာ့ခရီးသွားဘဏ်ကနေ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးစေဖို့ ပြည်တွင်းခရီးစဥ်များနဲ့ ပြည်ပခရီးစဥ်ကိုပါ သွားရောက်စေနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီးဆောင်ရွက်ပေးထားတဲ့ ဘဏ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင် ဘဏ်ကနေလည်း အသေးစားအလတ်စားလုပ်ငန်းတွေအတွက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်ဖို့စတဲ့ ချေးငွေတွေကို စီစဥ်ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မီးခိုးမထွက်တဲ့လုပ်ငန်းလို့ တင်စားရတဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို တစ်ဖတ်တလမ်းကနေ ထောက်ပံ့ပေးချင်လို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် လက်အောက်မှာရှိတဲ့ ခရီးသွားအသင်းတွေကို ဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာတွေကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်ဖို့အသင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ မူဝါဒစာချုပ်တွေကို ကိုဗစ်ကာလကနေ အခုအချိန်ကာလထိ ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်လို့ မြန်မာ့ခရီးသွားဘဏ် ရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရန်ဝင်း က Travelling ကို ပြောပြခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ပုဂ္ဂလိကဝိုင်းကြီးချုပ်စနစ်နဲ့လည်း အာမခံပြီး Travel Loan တွေသာမက Corporate travel loanတွေအပြင် ခရီးသွားကုမ္ပဏီများနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေကစီစဥ်ပေးတဲ့ Packge ခရီးစဥ်အလိုက် ခရီးစဥ်လည်ပတ်ဖို့ပါ စီစဥ်ထားရှိပါသေးတယ်။ "ကုမ္ပဏီတွေက သူတို့ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေကို မိသားစုလိုက်သော်လည်ကောင်း ၊ အုပ်စုလိုက်သော်လည်ကောင်း ခရီးသွားမယ်ဆိုရင် ခရီးစဥ် အသေးစိတ်ပြခိုင်းပြီး ဘဏ်ကနေ ချေးပေးပါတယ်။ပြီးရင် အဲဒီကုမ္မဏီက တာဝန်ယူပြီး HR ကနေ ပြန်ဆပ်တာမျိုးပါ။ဆပ်တဲ့အခါမှာလည်း ၆ လ ဆပ်မယ်။ တစ်နှစ်ဆပ်််မယ်။ အဲဒီလိုမျိုး နဲ့ Corporate Travel loanတွေ စီစဥ်ပေးပါတယ် " လို့ ဘဏ်ရဲ့တာဝန်ရှိသူတစ်ဦး ဖြစ်သူ ဒေါ်သိင်္ဂီလင်း က Travelling ကို ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလတုန်းက အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကိုလည်း ခရီးသွားကုမ္မဏီကနေ စီစဥ်ပေးတဲ့ ခရီးစဥ်တွေကို အရစ်ကျစနစ် နဲ့ သွားရောက်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဘဏ်ရဲ့ တာဝန်ရှိသူ က ပြောပြပါတယ်။ လက်ရှိ မှာတော့ မြန်မာ့ခရီးသွားဘဏ် (MTB Bank)ကို အခုဆိုရင် မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားမှာ ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ရန်ကုန်မြို့မှာဆိုရင်တော့ MTB Bank ဆူးလေ(ရုံးချုပ်) ဘဏ်ခွဲ၊ ရန်ကုန်မြို့ ပြည်လမ်း ဘဏ်ခွဲ ၊ ဘုရင့်နောင် ဘဏ်ခွဲ ၊ရွှေဘုံသာဘဏ်ခွဲ ၊ရွှေဂုံတိုင် ဘဏ်ခွဲ ၊ယုဇနပလာဇာဘဏ်ခွဲ ၊တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းသစ်ဘဏ်ခွဲ၊ရွှေတောင်တန်းဘဏ်ခွဲ တို့ကိုဖွင့်လှစ်ထားရှိထားပါတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ဖြစ်တဲ့ နေပြည်တော် (သပြေကုန်းဘဏ်ခွဲ)၊ စီးပွား ရေးမြို့တော်ဖြစ်တဲ့ မန္တလေးမြို့ပေါ်မှာ မန္တလေးမြို့(၂၇) လမ်းဘဏ်ခွဲ၊မန္တလေး (မနော်ဟရီဘဏ်ခွဲ) ၊မန္တလေး (စျေးချိုဘဏ်ခွဲ) ၊ မန္တလေး (ကျွဲဆည်ကန်ဘဏ်ခွဲ) တို့ကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိပါတယ်။ ဒါ့ပြင် နယ်မြို့တွေဖြစ်တဲ့ မူဆယ်ဘဏ်ခွဲ၊ တောင်ကြီး ဘဏ်ခွဲ၊ မုံရွာဘဏ်ခွဲ နဲ့ မြဝတီဘဏ်ခွဲ တို့ကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိကာ အခုဆိုရင် ဘဏ်ခွဲစုစုပေါင်း (၁၇) ဘဏ်တိတိ ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ "အခုကတော့ ပုဂံ-ညောင်ဦး-ပြည့် (၉) ပြည့် ခရီးစဥ်ရယ် ။ ကလော -အင်းလေး ခရီးစဥ်ကို ခရီးသွားချင်သူတွေအတွက် အရစ်ကျ စနစ်နဲ့ပေးလို့ရအောင်အကောင်အထည်ဖော်ပေးခဲ့ပါတယ်။ပြည်ပခရီးစဥ ကိုတော့ အောက်တိုဘာလမှာ စတင်ပါမယ် ။ဒီလို ကာလမှာ ခရီးသွားချင်တဲ့သူတွေအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးလည်းမဖြစ်အောင် ခရီးလည်းလည်ပတ်နိုင်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး စီစဥ်ပေးဖြစ်ခဲ့တာပါ။ အရစ်ကျ ခွဲပေးရတော့ သူတို့အတွက်လည်း အဆင်ပြေစေပါတယ် "လို့ LTETour ခရီးသွားကုမ္ပဏီ ရဲ့ တာဝန်ရှိသူက ဆိုပါတယ်။ အခုဆိုရင် ပြည်ပနိုင်ငံတွေကိုလည်း မိသားစုလိုက် ၊ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ပါ အတူတကွ သွားလို့ရနိုင်တဲ့ မြန်မာ့ခရီးသွားဘဏ် ရဲ့Travel Loan ချေးငွေယူပြီး ကမ်းခြေကိုပဲ သွားရောက် အပန်းဖြေချင်သလား။ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ Hidden Gems လို နေရာတွေကို သွားရောက်ပြီးတော့ စွန့်စားခန်းတွေကိုလည်း ဖွင့်လှစ်နိုင်သလို မတူညီတဲ့ ယဥ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ခရီးစဥ်တွေကိုလည်း MTB ဘဏ်ရဲ့Travel Loan နဲ့သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်စေတော့မှာဖြစ်ပါတော့တယ်။ #Travel Loan #Photo-TravellingJournal/LTE tour ပုံ-စာ မြန်မာခရီးသွားအများဆုံးသွားရောက်ဖူးမြှော်ကြတဲ့ ဘန်ကောက်မြို့က မြဘုရားနှင့် ဆုတောင်းပြည့် နဂါးဘုရားကို တွေ့ရစဉ်။

#မော်ကျွန်းသူ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စွန့်ဦးတီထွင်သူလုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ နယ်ပယ် အသီးသီးမှာ ရှိနေကြပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၉၀ ခန့်ကတည်းက စွန့်ဦး တီထွင်ပြီး ကြာသင်္ကန်း ရက်လုပ်ခဲ့တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ၊ညောင်ရွှေမြို့နယ် အင်းယားကျေးရွာအုပ်စု ထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ကျိုင်းခမ်း အရှေ့ ရွာ ကလေးဆီကို စာရေးသူဟာ ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ ဒုတိယ ပတ်မှာ ရောက်ဖြစ် ခဲ့ပါတယ်။ ဒီရွာဟာ ကြာသင်္ကန်းကို အစောဆုံး စတင် ရက်လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ ရွာလေးဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ ကျို​င်းခမ်းရွာနေ လက်မှု တတ်ကျွမ်းတဲ့ အသက် ၅၀ ဝန်းကျင် ရှိတဲ့ ဒေါ် စောဥ (သို့) ဒေါ်ကြာဥ ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီး ကြီးကနေ စတင် ရက်လုပ် ခဲ့ရာမှ ယနေ့ထိတိုင် ကြာ သင်္ကန်း ရက်လုပ်နေဆဲ ရွာ ထိ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားနေခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဘွား ဒေါ်ကြာဥ စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့တဲ့အချိန်က အင်းလေးကန်ရဲ့ အနောက်မြောက်ဘက်မှာ ရွှေဥဒေါင်းတောင် ဆရာတော် ထင်ရှားကျော်စောရှိနေချိန်မှာ အဘွားဒေါ်ကြာဥဟာ သူမ ကိုယ်တိုင် ရက်လုပ်ခဲ့တဲ့ ပဒုမ္မာ ကြာသင်္ကန်းကို ရွှေဥဒေါင်းတောင် ဆရာတော်ကြီးကို ဦးစွာ ပထမလှူ ဒါန်းခဲ့တယ်လို့ အောင်စကြာ ကြာသင်္ကန်းဆိုင်ပိုင်ရှင် ဒေါ်ခင်မျိုးဝင်း က ပြောပြပါတယ်။ ထပ်မံရရှိလာတဲ့ ကြာသင်္ကန်း တွေကို လည်းအင်းလေးဒေသမှာ ဒေသစာရီကြွချီတော်မူ လာတဲ့ အင်းလေးဖောင်တော်ဦးမြတ်စွာ ဘုရားကို လှူ ဒါန်းပူဇော်ခဲ့ပါသေးတယ်။ တိမ်မြှုပ်ပျောက်ကွယ်တော့မယ့်ပဒုမ္မာကြာချည်ထည်ရက်လုပ်ခြင်းကိုဆက်လက်အမွေခံ ကြာသင်္ကန်းနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုလာရင်း အဘွား ဒေါ်ကြာဥ ကွယ်လွန်ပြီးသွားတဲ့နောက်မှာ ကြာသင်္ကန်း လုပ်ငန်းဟာ ပျောက်ကွယ် လုနီးပါးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ပျောက်ကွယ်လုနီးပါး ကို အဘွားဒေါ်ကြာဥနဲ့ အိမ်နီးနားချင်းဖြစ်သူ ဦးထွန်းရီ ဒေါ်အုန်းကြည် မိသားစုကနေ ပဒုမ္မာကြာ ချည်ထည် ရက်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းကို မပျောက်မပျက်စေအောင် လက်ဆင့် ကမ်း ထိန်းသိမ်း လုပ်ကိုင်ခဲ့တာ ဒီကနေ့ ထိဖြစ်ပါတယ်။ မိုးရာသီမှာကြာသင်္ကန်းထုတ်လုပ်နိုင် လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းလာခဲ့တဲ့ ပဒုမ္မာကြာ ချည် ထည် ရက်လုပ် ခြင်း လုပ်ငန်းကနေ ပဒုမ္မာကြာသင်္ကန်း ထုတ်လုပ်မှု သမဝါယမအသင်းလီမိတက် တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးစနစ် တကျ ထုတ် လုပ်ကာ လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ကြာသင်္ကန်း ထုတ်လုပ်တဲ့ အချိန်ကာလကလည်း တစ်နှစ်မှာ ၆ လသာ ထုတ်လုပ်နိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကြာရိုးအပင်ပေါင်း နှစ်သိန်း နှစ်သောင်း ကုန်ကျပြီးမှသာ ဝိနည်းနဲ့အညီ ချုပ်လုပ်ထားတဲ့ကြာ သင်္ကန်းတစ်စုံ ကို ရရှိမှာဖြစ်ပြီး ရက်ပေါင်း ၃၀ ခန့် အချိန် ပေးရ ပါတယ်။ မိုးရာသီ ဖြစ်တဲ့ ဇွန်လကနေ စတင်ပြီး နိုဝင် ဘာလအထိ ကြာသင်္ကန်း ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မိုးရာသီကာလတွေမှာ ကြာပင်တွေ ပိုပေါက်တာမို့ အဲဒီကာလတွေ ပိုပြီး ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ပဒုမ္မာကြာရဲ့ထူးခြားချက် အင်းလေးဒေသမှာသာ ထွက် ရှိတဲ့ သဘာဝပေါက်ပင်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပဒုမ္မာကြာပင်ကနေ ရရှိလာတဲ့ ကြာချည်မျှင်တွေကို ပဒုမ္မာကြာသင်္ကန်း ဖြစ်လာအောင် ထုတ်လုပ်တာ ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အင်းလေးကန် တခွင် မှာ ပေါက် ရောက် နေတဲ့ ပဒုမ္မာကြာပင် တွေကို ခူးယူ စုဆောင်းတာ လုပ်ပြီးတဲ့ နောက်အမျှင် ထုတ်လုပ်ကာ ကြာချည် မျှင်အဖြစ် ပြုလုပ်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပဒုမ္မာကြာ ချည်ထည်ရဲ့ ထူးခြားချက်က ပဒုမ္မာကြာပန်းရနံ့မွှေးကြိုင်ပြီး ဆောင်းရာသီ မှာ ဝတ်ဆင်တဲ့ အခါ မှာ နွေးထွေးမှု ရှိပြီး နွေရာသီမှာ ဝတ်ဆင်တဲ့အခါ မှာတော့ အေးမြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီလိုရရှိလာတဲ့ကြာချည်မျှင်တွေကို အဆင့်ဆင့်ခိုင်ခန့်အောင် ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ ကြာ ချည်မျှင်တွေကို ရက်ကန်းစင်ပေါ်တင်ပြီး ရက်လုပ်လာခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့တိုင်ရက်လုပ်နေဆဲပါ လက်ရှိအချိန်ထိ ကြာသင်္ကန်းစတင် ရက်လုပ်လာတဲ့ ကျိုင်းခမ်းရွာဟာ အိမ်ခြေ ၇၀ ကျော် ဟာ ယနေ့တိုင် ကြာသင်္ကန်း ရက်လုပ်နေဆဲပါပဲ။ ကျိုင်းခမ်းရွာဟာ အရှေ့ အနောက် တောင် စသဖြင့်ရှိပြီး စွန့်ဦးတီတွင်လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ အဘွား ဒေါ် ကြာဥအိမ်ကတော့ မြောက် ဘက် မှာ ရှိပါတယ်။ လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းလာခဲ့တဲ့ အဘွားဒေါ်အုန်းကြည်ဟာ ဒီကနေ့ထိ ပါပဲ။ ကြာရိုးအစူး ထုတ်တာကို အဘွားဒေါ်ကြာဥ ဆီကနေ သင်ယူခဲ့တာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်း ရက်ကန်းခတ်တာကိုပါ လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်လို့ အဘွား ဒေါ်အုန်းကြည်က ပြောပြ ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ အောင်စကြာကြာ သင်္ကန်း ရက်လုပ်တဲ့ ရုံကနေ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ကြာနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ ကြာ လက်ကောက် ပုံစံ အမျိုးမျိုး ထုတ်လုပ်ထားသလို ကြာရိုးတွေကနေကြာချည်ထုတ်ကာ ကြာသင်္ကန်းနဲ့ပုဝါ အမျိုးမျိုး ကိုလည်း ထုတ်လုပ် ရောင်းချပြီး သဘာဝဆေးဆိုး အရောင်တွေနဲ့ ရက်လုပ်ထားတဲ့ ပုဝါ မျိုးစုံတွေကို ဝယ်ယူသူ အကြိုက် တွေ့စေပါတယ်။ ဟိုးအရင် ကာ လတွေမှာတော့ ဘုရားသင်္ကန်း ကပ် ဖို့အတွက် တစ်နှစ်နေမှ ဘုရားငါးဆူအတွက် သာ သင်္ကန်း တစ်စုံကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဒီသင်္ကန်း ပုံစံကို လည်း ရိုးရာမပြတ် လက်ဆင့် ကမ်း ထိန်းသိမ်းလာ ခဲ့တယ်လို့ ဒေါ်ခင်မျိုးဝင်းက ပြောပြပါတယ်။ ဖောင်တော်ဦး ဘုရားသင်္ကန်း ကို အဆင်သင့် ကပ်လှူ နိုင်အောင် ရည်ရွယ် ထုတ် လုပ်ထားတာ ဖြစ်သလို ရိုးရာမပြတ် လက် ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းလာတဲ့ ချစ်စရာဓလေ့တစ်ခု လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမို့ ကြာသင်္ကန်း စတင် ရက်လုပ်လာခဲ့ တဲ့ စွန့်ဦးတီတွင်သူ ဖြစ်သူ ဒေါ် ​စောဥ (သို့) ဒေါ်ကြာဥ နေထိုင် ခဲ့တဲ့ ရွာ ။တစ်ရွာလုံး ကြာသင်္ကန်း ရက် လုပ်နေတဲ့ ကျိုင်းခမ်း ရွာလေးဆီ ကို အလည်ပတ်ရောက်ခဲ့ပြီး တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ဝင့်ကြွားခန့်ထည် စွာနဲ့ အင်းရေပြင်ထက်မှာ ရွာငယ်လေး ဟာ တိတ်ဆိတ်စွာ ကျန်နေခဲ့ပါတော့တယ်။ #ZawgyiVersion ျမန္မာနိုင္ငံမွာ စြန့္ဦးတီထြင္သူလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ နယ္ပယ္ အသီးသီးမွာ ရွိေနၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၉၀ ခန႔္ကတည္းက စြန႔္ဦး တီထြင္ၿပီး ၾကာသကၤန္း ရက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ၊ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕နယ္ အင္းယားေက်း႐ြာအုပ္စု ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ က်ိဳင္းခမ္း အေရွ႕ ႐ြာ ကေလးဆီကို စာေရးသူဟာ ၂၀၁၉ ဒီဇင္ဘာ ဒုတိယ ပတ္မွာ ေရာက္ျဖစ္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ႐ြာဟာ ၾကာသကၤန္းကို အေစာဆုံး စတင္ ရက္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ ႐ြာေလးဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ က်ိဳင္းခမ္း႐ြာေန လက္မႈ တတ္ကြၽမ္းတဲ့ အသက္ ၅၀ ဝန္းက်င္ ရွိတဲ့ ေဒၚ ေစာဥ (သို႔) ေဒၚၾကာဥ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ႀကီးကေန စတင္ ရက္လုပ္ ခဲ့ရာမွ ယေန႕ထိတိုင္ ၾကာ သကၤန္း ရက္လုပ္ေနဆဲ ႐ြာ ထိ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဘြား ေဒၚၾကာဥ စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္က အင္းေလးကန္ရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္မွာ ေ႐ႊဥေဒါင္းေတာင္ ဆရာေတာ္ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာရွိေနခ်ိန္မွာ အဘြားေဒၚၾကာဥဟာ သူမ ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ပဒုမၼာ ၾကာသကၤန္းကို ေ႐ႊဥေဒါင္းေတာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးကို ဦးစြာ ပထမလႉ ဒါန္းခဲ့တယ္လို႔ ေအာင္စၾကာ ၾကာသကၤန္းဆိုင္ပိုင္ရွင္ ေဒၚခင္မ်ိဳးဝင္း က ေျပာျပပါတယ္။ ထပ္မံရရွိလာတဲ့ ၾကာသကၤန္း ေတြကို လည္းအင္းေလးေဒသမွာ ေဒသစာရီႂကြခ်ီေတာ္မူ လာတဲ့ အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးျမတ္စြာ ဘုရားကို လႉ ဒါန္းပူေဇာ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ တိမ္ျမႇုပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္ပဒုမၼာၾကာခ်ည္ထည္ရက္လုပ္ျခင္းကိုဆက္လက္အေမြခံ ၾကာသကၤန္းနဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳလာရင္း အဘြား ေဒၚၾကာဥ ကြယ္လြန္ၿပီးသြားတဲ့ေနာက္မွာ ၾကာသကၤန္း လုပ္ငန္းဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ လုနီးပါးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ကို အဘြားေဒၚၾကာဥနဲ႕ အိမ္နီးနားခ်င္းျဖစ္သူ ဦးထြန္းရီ ေဒၚအုန္းၾကည္ မိသားစုကေန ပဒုမၼာၾကာ ခ်ည္ထည္ ရက္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းကို မေပ်ာက္မပ်က္ေစေအာင္ လက္ဆင့္ ကမ္း ထိန္းသိမ္း လုပ္ကိုင္ခဲ့တာ ဒီကေန႕ ထိျဖစ္ပါတယ္။ မိုးရာသီမွာၾကာသကၤန္းထုတ္လုပ္နိုင္ လက္ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းလာခဲ့တဲ့ ပဒုမၼာၾကာ ခ်ည္ ထည္ ရက္လုပ္ ျခင္း လုပ္ငန္းကေန ပဒုမၼာၾကာသကၤန္း ထုတ္လုပ္မႈ သမဝါယမအသင္းလီမိတက္ တစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီးစနစ္ တက် ထုတ္ လုပ္ကာ လုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၾကာသကၤန္း ထုတ္လုပ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလကလည္း တစ္ႏွစ္မွာ ၆ လသာ ထုတ္လုပ္နိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကာရိုးအပင္ေပါင္း ႏွစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္း ကုန္က်ၿပီးမွသာ ဝိနည္းနဲ႕အညီ ခ်ဳပ္လုပ္ထားတဲ့ၾကာ သကၤန္းတစ္စုံ ကို ရရွိမွာျဖစ္ၿပီး ရက္ေပါင္း ၃၀ ခန႔္ အခ်ိန္ ေပးရ ပါတယ္။ မိုးရာသီ ျဖစ္တဲ့ ဇြန္လကေန စတင္ၿပီး နိုဝင္ ဘာလအထိ ၾကာသကၤန္း ထုတ္လုပ္နိုင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မိုးရာသီကာလေတြမွာ ၾကာပင္ေတြ ပိုေပါက္တာမို႔ အဲဒီကာလေတြ ပိုၿပီး ထုတ္လုပ္နိုင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဒုမၼာၾကာရဲ႕ထူးျခားခ်က္ အင္းေလးေဒသမွာသာ ထြက္ ရွိတဲ့ သဘာဝေပါက္ပင္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပဒုမၼာၾကာပင္ကေန ရရွိလာတဲ့ ၾကာခ်ည္မွ်င္ေတြကို ပဒုမၼာၾကာသကၤန္း ျဖစ္လာေအာင္ ထုတ္လုပ္တာ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အင္းေလးကန္ တခြင္ မွာ ေပါက္ ေရာက္ ေနတဲ့ ပဒုမၼာၾကာပင္ ေတြကို ခူးယူ စုေဆာင္းတာ လုပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္အမွ်င္ ထုတ္လုပ္ကာ ၾကာခ်ည္ မွ်င္အျဖစ္ ျပဳလုပ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပဒုမၼာၾကာ ခ်ည္ထည္ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က ပဒုမၼာၾကာပန္းရနံ႕ေမႊးႀကိဳင္ၿပီး ေဆာင္းရာသီ မွာ ဝတ္ဆင္တဲ့ အခါ မွာ ႏြေးေထြးမႈ ရွိၿပီး ႏြေရာသီမွာ ဝတ္ဆင္တဲ့အခါ မွာေတာ့ ေအးျမတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုရရွိလာတဲ့ၾကာခ်ည္မွ်င္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ခိုင္ခန႔္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ၾကာ ခ်ည္မွ်င္ေတြကို ရက္ကန္းစင္ေပၚတင္ၿပီး ရက္လုပ္လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႕တိုင္ရက္လုပ္ေနဆဲပါ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ၾကာသကၤန္းစတင္ ရက္လုပ္လာတဲ့ က်ိဳင္းခမ္း႐ြာဟာ အိမ္ေျခ ၇၀ ေက်ာ္ ဟာ ယေန႕တိုင္ ၾကာသကၤန္း ရက္လုပ္ေနဆဲပါပဲ။ က်ိဳင္းခမ္း႐ြာဟာ အေရွ႕ အေနာက္ ေတာင္ စသျဖင့္ရွိၿပီး စြန႔္ဦးတီတြင္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ အဘြား ေဒၚ ၾကာဥအိမ္ကေတာ့ ေျမာက္ ဘက္ မွာ ရွိပါတယ္။ လက္ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းလာခဲ့တဲ့ အဘြားေဒၚအုန္းၾကည္ဟာ ဒီကေန႕ထိ ပါပဲ။ ၾကာရိုးအစူး ထုတ္တာကို အဘြားေဒၚၾကာဥ ဆီကေန သင္ယူခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရက္ကန္းခတ္တာကိုပါ လုပ္ကိုင္ခဲ့တယ္လို႔ အဘြား ေဒၚအုန္းၾကည္က ေျပာျပ ပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ေအာင္စၾကာၾကာ သကၤန္း ရက္လုပ္တဲ့ ႐ုံကေန ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ၾကာနဲ႕ လုပ္ထားတဲ့ ၾကာ လက္ေကာက္ ပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္လုပ္ထားသလို ၾကာရိုးေတြကေနၾကာခ်ည္ထုတ္ကာ ၾကာသကၤန္းနဲ႕ပုဝါ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုလည္း ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ၿပီး သဘာဝေဆးဆိုး အေရာင္ေတြနဲ႕ ရက္လုပ္ထားတဲ့ ပုဝါ မ်ိဳးစုံေတြကို ဝယ္ယူသူ အႀကိဳက္ ေတြ႕ေစပါတယ္။ ဟိုးအရင္ ကာ လေတြမွာေတာ့ ဘုရားသကၤန္း ကပ္ ဖို႔အတြက္ တစ္ႏွစ္ေနမွ ဘုရားငါးဆူအတြက္ သာ သကၤန္း တစ္စုံကို ထုတ္လုပ္နိုင္ခဲ့တဲ့ ဒီသကၤန္း ပုံစံကို လည္း ရိုးရာမျပတ္ လက္ဆင့္ ကမ္း ထိန္းသိမ္းလာ ခဲ့တယ္လို႔ ေဒၚခင္မ်ိဳးဝင္းက ေျပာျပပါတယ္။ ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘုရားသကၤန္း ကို အဆင္သင့္ ကပ္လႉ နိုင္ေအာင္ ရည္႐ြယ္ ထုတ္ လုပ္ထားတာ ျဖစ္သလို ရိုးရာမျပတ္ လက္ ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းလာတဲ့ ခ်စ္စရာဓေလ့တစ္ခု လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမို႔ ၾကာသကၤန္း စတင္ ရက္လုပ္လာခဲ့ တဲ့ စြန႔္ဦးတီတြင္သူ ျဖစ္သူ ေဒၚ ေစာဥ (သို႔) ေဒၚၾကာဥ ေနထိုင္ ခဲ့တဲ့ ႐ြာ ။တစ္႐ြာလုံး ၾကာသကၤန္း ရက္ လုပ္ေနတဲ့ က်ိဳင္းခမ္း ႐ြာေလးဆီ ကို အလည္ပတ္ေရာက္ခဲ့ၿပီး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဝင့္ႂကြားခန့္ထည္ စြာနဲ႕ အင္းေရျပင္ထက္မွာ ႐ြာငယ္ေလး ဟာ တိတ္ဆိတ္စြာ က်န္ေနခဲ့ပါေတာ့တယ္။ PhotoTravelling journal kyaingkhamvillage

ရန်ကုန်မြို့နဲ့နီးနီးနားနားမှာ တည်ရှိပြီး လည်ပတ်စရာနေရာတွေသာမက စိတ်ဝင်စားစရာနေရာတွေကို လေ့လာလည်ပတ်နိုင်တဲ့ တစ်ဖက်ကမ်းက မြို့ဒလဆီကို Sight Seen Tour လေးအဖြစ် လည်ပတ်လို့ရနေပါပြီ။ တကယ်တော့ ဒလမြို့ဟာ လည်ပတ်စရာမရှိဘူးလို့ ထင်မှတ်ထားခဲ့ပြီး ခရီးသွားတွေကြားမှာ မေ့လျော့နေခဲ့တဲ့ မြို့ နယ်လေးဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုသွားကြမလဲ ရန်ကုန် လမ်းသစ်ဂိတ်ကနေ ရန်ကုန်ဝါးတားဘတ်စ်နဲ့ စီးပြီး ဆာပါချောင်ဂိတ်ကနေ ဒလမြို့နယ်ထဲကို တုပ်တုပ်နဲ့ လည်ပတ်ခဲ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး အေးမြတဲ့ လေအေးပေးစက်နဲ့ သက်သောက်သက်သာရှိလှတဲ့ ရန်ကုန်ဝါးတားဘတ်စ်ကို စီးပြီး ရာဇဝင်ထဲက မြို့နယ်လေးဆီ … ----------------------------------------------သမိုင်းကြောင်း----------------------------------------------ဒလမြို့နယ်ဟာ ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက  မွန်တွေတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး  အေဒီ ၁ ရာစုကနေ အေဒီ ၉ရာစုအတွင်း အင်းဝနဲ့ ဟံသာဝတီ ၁၃၈၆ ခုနစ်ကနေ ၁၃၄၂ ခုနှစ်အတွင်း နှစ်ပေါင်း ၄၀အတွင်း မြန်မာတစ်လှည့် မွန်တစ်လှည့် အဆင့်ဆင့်ပြောင်းပြီး အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ မြို့ကြီးဖြစ်ခဲ့တယ်။ မွန်ဘာသာစကားနဲ့တလလို့ခေါ်တွင်ခဲ့တာတဲ့။  ဘာသာပြန်လိုက်တဲ့အခါမှာ တလကနေ တွန်တလ ကို မြန်မာလိုဘာသာပြန်တော့ သူရဲကောင်းမြို့လို့ အဓိပါ္ပယ်ထွက်ပါတယ်။ အခုကတော့ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ  ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဒလမြို့လို့ ခေါ်တွင်နေပါတယ်။----------------------------------------------လည်ပတ်စရာနေရာများ----------------------------------------------တကယ်တော့ ဒလဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာအကြောင်းအရာလေးတွေ ရှိနေခဲ့တဲ့မြို့နယ်လေးဖြစ် နေခဲ့တာကို မေ့နေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ် ။ ဒဏ္ဍာရီတွေ၊ သမိုင်းတွေ၊ ဗဟုသုတရစရာတွေကို ပေးစွမ်းနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ မြို့နယ်လေးဖြစ်နေခဲ့တာပါ။----------------------------------------------သမိုင်းဝင် ရွှေစာရံဘုရား----------------------------------------------မြတ်စွာဘုရား အရိပ်တော်စွန်းထင်းကျတဲ့ နေရာလေးကို စေတီ တည်ထားခဲ့တဲ့ သမိုင်းဝင်ဘုရားတစ်ဆူဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ ဟိုတုန်းက မြတ်စွာဘုရား  သုဝဏ္ဍဘူမိကိုကြွတဲ့အခါမှာ  ရသေ့ကြီးတစ်ပါးက  မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးရပါစေ၏လို့ ဆုတောင်း လိုက်တဲ့အခါမှာ မြတ်စွာဘုရားက အာရုံ ရတဲ့ အခါမှာ အရိပ်တော်လေးကို စွန်းထင်းပေးခဲ့တဲ့ဒီနေရာလေးကို စေတီတည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဟိုတုန်းက ရွှေစာရံလို့ခေါ်တွင်တာ မဟုတ်ပါဘူး ကျိုက်စာရာဘုရားလို့ ခေါ်တွင် တာပါတဲ့။ ကျိုက် ဆိုတာ မွန်ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ဘုရားလို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ စာရာဆိုတာ အရိပ်ဖြစ် တယ်။ ဘုရားရဲ့ အရိပ်လို့ ခေါ်တယ်။ အခုကျတော့ ရွှေစာရံဘုရားလို့ ခေါ်တွင်ပါတယ်။----------------------------------------------ရဟန္တာ မဟာထေရ် ဦးပညာ ရုပ်ကလာဒ်----------------------------------------------ရဟန္တာ မဟာထေရ် ဦးပညာ ရုပ်ကလာဒ် ကိုတော့ ရွှေစာရံဘုရားဝင်းအတွင်းထဲမှာ ကျောင်းဆောင်နဲ့ ထားရှိကိုးကွယ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားသားတွေသာမက ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေကပါ မဖြစ်မနေ လာရောက်လေ့လာဖူးမြော်ကြတဲ့ နေရာတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတော်ရဲ့ အကြောင်းကို ကျောင်းဆောင်ပေါ်မှာ အင်္ဂလိပ်လိုရယ် မြန်မာလိုရယ်ပါ မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။----------------------------------------------မျက်ရှင်တော် ဆုတောင်းပြည့်ဘုရား----------------------------------------------နှစ်ပေါင်း၁၀၀ကျော်သက်တမ်းရှိပြီး ဒလမြို့နယ်ရဲ့ ဒုတိယဘုရားတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။မျက်ရှင်တော်ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားလို့ခေါ်တွင်ပြီး  သမိုင်းဝင်ဘုရားတစ်ဆူလည်းဖြစ်ပါတယ်။----------------------------------------------ရာဇသင်္ကြန်အမတ်ကြီး ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရတဲ့ မြို့ဒလ----------------------------------------------တကယ်တော့ ဒလဆိုတာ ပုဂံခေတ်က  မင်းဒဏ်မင်းသင့်ခံရတာမျျိုးဆိုရင် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရတဲ့ မြို့လည်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်တဲ့။ ထင်ရှားခဲ့တာကတော့ ရာဇသင်္ကြန်အမတ်ကြီး လို့ဆိုပါတယ်။ ရာဇသင်္ကြန်အမတ်ကြီးဟာ  သီဟသူ အိမ်ရှေ့မင်းသားကို ဘုရင် မတင်ပဲ သပွတ်သည်နဲ့ရတဲ့ သား နရသီဟပတေ့ကို နန်းတင်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် ဘုရင်ဖြစ်သွားခဲ့တယ်။ဒါမို့ ရာဇသင်္ကြန်ကို အငြိုးအတေးတွေနဲ့ ဒလကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးလိုက်ရပါ တယ်။ အဲဒီတုန်းကက ဒေသခံတွေက စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်ခဲကြုံရသလို   ရေ အခက်အခဲတွေနဲ့လည်း ကြုံရတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီမြို့ကိုလည်း  ကျိန်စာတိုက်ခဲ့တာလို့လည်း ဆိုကြတယ်တဲ့။ ရေချိုမထွက်ပါစေနဲ့လည်းဆိုခဲ့တယ်တဲ့။  ပုံပြင်တွေကော ဒဏ္ဍာရီတွေကောရှိခဲ့တာပါ။  အရင်တုန်းက ဒီ  ဒလမှာ ဆင်တင်းကုတ်တွေ ရှိတယ်ရှိခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဟိုတုန်းက ပုဂံနဲ့ ဒလဟာ အိမ်ဦးနဲ့ကြမ်းပြင်လိုပဲတဲ့နော်။ ဒလမြို့ဟာ ရှေးတုန်းက တလိုင်းသူရဲကောင်း အဲမွန်ဒရာတို့  ပေါ်ထွန်းခဲ့ကြသလို ဟိုတုန်းက ဒီနေရာဟာ မဲဇာတောင်ခြေလိုမျိုး အဆောင်အယောင်သိမ်းပြီး  ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရတဲ့ မြို့လို့ ခေါ်တွင်ပါတယ်တဲ့။ ကျန်စစ်သားဆိုရင်လည်း မဏိစန္ဒာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးခဲ့ပြီး ဒလမှာပဲ ခိုလှုံရတာပါပဲ။----------------------------------------------ဒလမြို့ရဲ့ လူဦးရေ----------------------------------------------ဒလမှာ ရပ်ကွက် ပေါင်း  ၂၄ ရပ်ကွက်ရှိပြီး  လူဦးရေ ၂သိန်းနီးပါးရှိနေထိုင်ကြပါတယ်။ကျေးရွာအုပ်စုက ၂၃ အုပ်စုရှိပြီး  ရွာပေါင်း ၅၄ ရွာရှိပါတယ်တဲ့။ ထင်တောင်မထင်ရဘူးနော်။အဓိက လုပ်ကိုင်တာက  ဒလမြို့နယ်ဟာ အခြေခံလူတန်းစားတွေ များပြားပါ တယ်။ အများအားဖြင့့် ရန်ကုန်တက်ပြီး အလုပ်လုပ်ကြရတာ များပါတယ်။ ရေရှားတဲ့အတွက်ကြောင့် ပေဘယ်လောက် နက်နက် ရေချိုမထွက်ကြပါဘူး၊ အဲဒါကြောင့် စက်ရုံလည်း မရှိသလို ဒေသထွက်ကုန်လည်း မရှိပါ ဘူး၊  ရန်ကုန် ဝါးတားဘတ်စ်ကတော့ အရင်က ၄၆ ခေါက်ဆွဲပေးတယ်။ မနက် ၅နာရီကနေ ည၉ခွဲထိကို ။ ဒါ့အပြင် ဒလမြို့နယ်မှာ သဗ္ဗာန်ဆိပ်လေး ၁၁ ဂိတ်ရှိတယ်။  ရေချိုမရှိတော့ မိုးရေကန်ကိုသာအားထားရပါတယ်။ မိုးရေကန်ပေါင်း က ၃၀၀ကျော်လောက်ရှိပါတယ်။ သိပ္ပံအယူအဆနဲ့ကြတော့ ပင်လယ်နဲ့နီးလို့ ရယ် ၊ကျောက်ဖြာရှိလို့ ရေမထွက်တာလို့ပြောကြတယ်။ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက်ကတော့ ပုံပြင်တွေ ဒဏ္ဍာရီတွေကို အယုံအကြည်မရှိကြပါဘူး။  ဒီ ဒလမှာ မွတ်စလင်၊ဟိန္ဒူ၊ခရစ်ယာန်၊မြန်မာ ဘာသာပေါင်းစုံနေထိုင်ကြပြီး အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ နေထိုင်ကြပါတယ်။----------------------------------------------ဘယ်လောက်ကုန်ကျမလဲ----------------------------------------------လမ်းသစ် ဂိတ်ကနေ ရန်ကုန်ဝါးတားဘတ်စ်နဲ့စီးရင် ၃၀၀ ကျပ်ရပြီး ဟိုဘက်ကမ်းရောက်တဲ့အခါ တုပ်တုပ်နဲ့ လည်ပတ်လို့ရပါတယ်။ တုပ်တုပ်ကို စင်းလုံးဌား လည်ပတ်လို့ရပါတယ်။တစ်စီးလုံးမှ ၃၀၀၀ ကျပ်ပဲကျသင့်ပါတယ်၊ ကိုယ်တွေက ၁၀၀၀ ကျပ်ပိုပေးလိုက်တော့ ၄၀၀၀ ကျပ်ကျသင့်ပါတယ်။ လူ ၄ဦးစီးလို့ရပါတယ်။ အပြန်ကျရင်လည်း ဝါးတားဘတ်စ်နဲ့ပြန်ချင်ရင် ၃၀၀ ကျပ်နဲ့ပြန်လို့ရသလို သဗ္ဗာန်စီးပြီး Expore လုပ်ချင်ရင်လည်း ၃၀၀ ကျပ်ပါပဲ။ စုစုပေါင်းတစ်ယောက်ကို  ၁၅၀၀  ကျပ်လောက်ပဲကျသင့်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက မိမိအစီအစဉ်နဲ့ သွားချင်တဲ့သူတွေအတွက်ပါ။ဒါမှမဟုတ် ဒလဘက်ဆိုက်ကား Tour နဲ့ လည်ပတ်ချင်ရင်တော့ တစ်ယောက်ကို ၅၀၀၀ ကျပ် ကျသင့်မှာဖြစ်ပြီး Sight Seen Tour လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ ဆက်သွယ်ချင်တယ်ဆိုရင် ကိုဇော်မင်းစိုး ဖုံး ၀၉၂၅၃၃၆၆၄၄၇  ကိုဆက်သွယ် သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။----------------------------------------------နိုင်ငံခြားသားအတွက်----------------------------------------------တိုးရာသီဆိုရင် Sight Seen Tour ၇ခုလောက်ရှိပါတယ်။နိုင်ငံခြားသားအတွက်ချည်းပဲ၊မြန်မာမပါဘူး။ အဓိကက ဘုရားကို ပို့ပေးပါတယ်။ဈေးနှစ်ခုပါတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ အရမ်း စိတ်ဝင်စားတာက လူနေမှုအဆင့်အတန်း တွေလေ့လာကြတယ်။ ဝါးအိမ်လေးတွေ၊ ကျုူးကျော်တဲလေးတွေကို စိတ်ဝင်စားကြတယ်။ လယ်ကွင်းလေးတွေကို စိတ်ဝင်စားကြတယ်။   နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက်ဆိုရင် အိမ်တွင်းမှု အလုပ်ရုံ လေးတွေကို ပို့ပေးရသလို ။  လုပ်ငန်းသုံးခုရှိကို ပို့ဆောင်ပေးရပါတယ်။ ကော်ပြန့်လုပ်ငန်း စမူဆာ၊ ဌက်ပျောသီးကြော် လုပ်တဲ့ အဖတ်လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။ ဖယောင်းတိုင်လုပ်ငန်းလေးတွေရှိတယ်။ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကိုပြန်သုံးတဲ့ လက်မှုပညာပြခန်း တွေရှိတယ်။ ဘုန်းတော်ကြီးသင်ပညာရေး ကျောင်းတွေကို လေ့လာကြတယ်။ ဒါတွေကတော့ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက်ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ ----------------------------------------------ပြည်တွင်းတွေအတွက်ဆိုရင်----------------------------------------------ဘုရားတစ်မျိုးပြပေးတယ်။ ရွှေဆံရာဘုရားကို ပြပေးတယ်။ လယ်ကွင်း စိုက်ခင်း စပါးခင်း ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ရတဲ့ နေရာလေးတွေကို ပြပေးတယ်။  နောက်တနေရာက လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်ကြတယ်။ ပြီးရင် Recycle တွေနဲ့ အလှဆင်ထားတဲ့ကြွပ်ကြွပ် လက်မှုပညာပြခန်းတွေဆီကို ပို့ပေးပါတယ်။ အီတလီက နည်းပညာနဲ့ လုပ်ပြီး အင်ဂျီအို အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြွပ်ကြွပ် လို့အမည်ပေးထားတဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်း လက်မှုလုပ်ငန်းကိုလေ့လာနိုင်ပါ တယ်။ လူတွေ မသုံးပဲ စွန့်ပစ်လိုက်ကြတဲ့   ကော်ဖီမစ်အိတ် ၊ဘိလပ်မြေအိတ်၊ ဆာလာအိတ်တွေ  ကြွပ်ကြွပ်အိတ် တွေနဲ့  အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းလေးတွေကိုပြန်လုပ်ပေးတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်လေးကို လေ့လာနိုင်ပါတယ်။  စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကိုပြန်သုံးတဲ့ လက်မှုပညာပြခန်း ပြပြီးရင်  Sight Seen Tour ပရိုဂရမ်ပြီးဆုံးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပရိုဂရမ်နဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး သွားချင်တယ်ဆိုရင် တစ်ယောက်ကို ၅၀၀၀ ကျပ်နဲ့ ပို့ဆောင်ပေးပါ တယ်။ တင်္နနွေအပတ်တိုင်း  ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေကို ရောင်းချပေးနေပါ တယ်။  ဒီလို တစ်ယောက်ကို ငါးထောင်ကျပ်နဲ့ ပို့ဆောင်တဲ့အခါမှာ ဆိုက်ကားခအနေနဲ့ ၃၀၀၀ ကျပ်ရပြီး ခရီးသွားကုမ္ပဏီကတော့ ၂၀၀၀ ကျပ်ပဲ ရပါတယ်။ အခုလို ကိုဗစ်ကာလမှာ စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေစေဖို့ အခုလို ပရိုမိုးရှင်းလေးတွေကို လုပ်ပေးနေရသလို တစ်ဖက်တစ်လမ်းကနေ ဒေသဝင်ငွေ ရရှိစေဖို့ရယ်၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလန်းလေးတွေကို ရရှိစေချင်တယ်ဆိုရင် အခုလို ဒလမြို့ရဲ့ Sight Seen Tourတွေကို အားပေးကြရင်း ပြည်တွင်းခရီးသွားလုပ်ငန်းကို မြှင့်တင်ကြပါမယ်။ဒလမြို့နယ် အကြောင်း သိလိုသမျှကို ရှင်းပြပေးခဲ့သူ  ကိုဇော်မင်းစိုး ကိုလည်း ကျေးဇူး အထူး တင်ရှိပါတယ်။

#Travelling Journal တောင်လှေကား မြို့တော်၊ နှင်းမှုန်မြို့တော် ဟု အမည်ဝိသေသ ရှိသည့် ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင် ခရီးသွား များလည်ပတ်စရာနေရာအသစ်တစ်ခုအနေဖြင့် ဒိုင်နိုဆော ပန်းခြံ ကို ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ မြေဧက ၂ဧက နီးပါးပေါ်တွင် Myhouse garden (PyinOoLwin) ဟု အမည်ပေးထားသည့် စားသောက်ဆိုင်နှင့် ဒိုင်နိုဆော ပန်းခြံ ကို Mini Zoo ပုံစံသဖွယ် ဆောက်လုပ်ထားသည်။ လက်ရှိတွင် ဒိုင်နိုဆော အရုပ်( ၈ )ရုပ် ဖြင့် အသက်ဝင်အောင် ဖန်တီးပုံဖော်ထားသည်ဟု ယင်းပန်းခြံ က တာဝန်ရှိသူ က ပြောသည်။ ဝင်ကြေးအနေဖြင့် လူကြီးတစ်ဦးလျှင် ၁၀၀၀ ကျပ် ကလေးတစ်ဦးလျှင် ၅၀၀ ကျပ်သာ သတ်မှတ်ထား သည်။ မန္တလေး လာရှိုးလမ်းမကြီးဘေး တွင် တည်ရှိ သည့် ဒိုင်နိုဆော ပန်းခြံကို ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်မှ စတင် ဖွင့်လှစ် ခဲ့ကာ ဒေသခံများ အလုပ်အကိုင်အခွင့် အလမ်း များရရှိစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဒိုင်နိုဆော ပန်းခြံကို စိတ်ကူးပုံဖော် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လက်ရှိကာလများ၌ ပိတ်ရက်များတွင်သာ လာရောက်လည်ပတ်သူ များပြားကြောင်း သိရသည်။ ပြင်ဦးလွင် မြို့တော် သည် ပြည်တွင်း ခရီးသွား အများဆုံး သွားရောက် အပန်းဖြေ လည်ပတ်လေ့ရှိသည့် မြို့တော်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသည့်နေရာများမှာ အမျိုးသား ကန်တော်ကြီး ဥယျာဥ်၊ ဘုရင်ခံအိမ် (ခေါ်) Governors House ၊ ဓါတ်တော်ချိုင့်ရေတံခွန်၊ Fame Organic Project ၊ ပိတ်ချင်းမြောင်၊ ဒီဇင်ဘာခြံ ၊ ဘန့်ဘွေးကျင်းရေတံခွန် နှင့် ပွဲကောက်ရေတံခွန် တို့ကို ခရီးသွား အများဆုံး သွားရောက်လည်ပတ်ကြသည်။ #Travelling journal #Photo Essays #Photo Htet Htet Naing

အောင်ဖြိုးဦး ( ကော့သောင်း ) ပင်လယ် ကမ်းခြေတွေကို ရောက်တဲ့အခါမှာ ကမ်းခြေ သောင်ပြင်မှာ ဒီရေလှိုင်းတွေ ရိုက် ပုတ်မှုကြောင့် သောင် ပြင် တလျောက် တင်ကျန်နေတဲ့ ခရုခွံလေးတွေ၊ သဘာဝအလျှောက် သောင်ပြင်မှာ နေထိုင်ကျက်စားတဲ့ ဝင်ကစွပ် လေးတွေဟာ လာရောက်လည်ပတ်သူ ခရီးသွားဧည့်သည် တွေကို ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ဆွဲဆောင်နေကြပါတယ်။ လှတာမြင်ရင် လူသားတွေရဲ့သဘောဆန္ဒအရကောက်ယူသိမ်းဆည်းချင်ကြတဲ့ အကျင့်စရိုက်ကလဲတော် တော်များများကို တားမရဖျောက်မရတဲ့အနေအထားတစ်ခုပါ။ #ဒီလိုခရုခွံလေးတွေကို ဘာလို့မကောက်ခိုင်းတော့သလဲ ဒီလို ခရုခွံလေးတွေကို ဘာလို့မကောက်ခိုင်းကြတာလဲလို့ စူးစမ်းတဲ့အသိစိတ်နဲ့ ခရီးသွားတွေ မေးမြန်းလာခဲ့တဲ့အခါ မှာ ခရုခွံလေးအတွင်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ရေနေ သတ္တဝါ တွေ သူတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ် ကြီးထွားမှုအလိုက်ပြောင်းလဲနေထိုင်ရန် ဒီ ခရုခွံလေးတွေကို လိုအပ်နေတာကြောင့် မို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသခံဧည့်လမ်းညွှန်အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ခရီးသွားဧည့်သည်ကို စိတ်ကျေနပ်မှုပေးနိုင်ဖို့ အဓိက ကျပါတယ်။ ခရီးသွားဧည့်သည်ကို ရှင်းပြတဲ့အခါမှာ သူ့တို့ နားလည်ပေါက်နိုင်မဲ့ စကားလုံးအသုံးအနှုန်းမျိုးကို ရွေးချယ်သုံးစွဲပြီး ဖြေကြားပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီနေရာမှာ ECOTOURISM ရဲ့အခန်းကဏ္ဏ က စာတွေ့အသိကို လက်တွေ့အသိနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး သဘာဝအကျဆုံး ရှင်းပြနိုင်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ပြင်ပကနေ လေ့လာထားတဲ့ KNOWLEDGE တွေကိုပါ ထည့်သွင်းအသုံးချတတ်ရမှာဖြစ်တယ်။ မဟုတ်ရင် ဒီဧည့်လမ်းညွှန် ဟာလမ်းပြအဆင့်သာရှိတယ်လို့ ယူဆလို့ရပါတယ်။ #ခရုခွံတစ်ခွံက ဘာကြောင့် အရေးကြီးသလဲ ခရုခွံတစ်ခွံရဲ့ ကျွန်တော်တို့ သတိမထားမိတဲ့ အရေးပါပုံ အကြောင်းကို စဉ်းစားတဲ့အခါမှာ ပင်လယ် ရေမှော်အကြောင်းကို သင်ကြားပြသတဲ့ ပါမောက္ခ(ဌာနမှုး) တစ်ယောက်ရဲ့ စာသင်ချိန်မှာ ထည့်သွင်း သင်ကြား တဲ့ ခရုခွံတစ်ခုရဲ့ အရေးပါပုံအကြောင်းကို ခေါင်းထဲ ပြန်ပေါ်လာမိတယ်။ ဆရာကြီးရဲ့ Professional Mail Field က Seaweed ပေါ့။ ဆရာကြီးဟာ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေမှာ အမြဲအစဉ်တစိုက် ကြိုးစားခဲ့သလို ရေမှော်ရေညှိတွေ အပိုင်းမှာ ဂုရု တစ်ဉီးအဖြစ်နဲ့မြန်မာပြည်တွင်းမှာသာမက တခြားနိုင်ငံတော်တော်များများတွေမှာလဲနာမည်တစ်ခုပေါက် မြောက် ပြီးထင်ရှားတဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ဘဝတစ်ခုကို သုတေသနလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ အားထည့်လုပ်ကိုင်ရင်း နဲ့ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ဖိတ်ကြားတဲ့ ပညာသင်တွေ အစည်းအဝေးတွေ SEMINAR တွေကိုအခါအခွင့်ကြုံသလိုတက်ရ သွားရတဲ့အခါတွေရှိခဲ့ပါတယ်။​ ဂျပန်ကိုရောက်တဲ့အခါ ဂျပန်နိုင်ငံမှာစီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးမွေးမြူပြီး စားသောက်ကြတဲ့ ပင်လယ်ရေညှိ ရေမှော်တစ်မျိုး (ရေမှော်အမျိုးအစားနာမည်မမှတ်မိတော့ပါ)ကိုသူလေ့လာခွင့်ရတာပေါ့။ အဲ့ဒီရေညှိရဲ့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူတဲ့စနစ်ကိုလေ့လာတဲ့အခါ မြန်မာပြည်မှာလဲတွေ့ရတဲ့မျိုးစိတ်တစ်မျိုးဖြစ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်မြန်မာပြည်ထဲမှာက အရမ်းနည်းပြီး သူတို့နိုင်ငံမှာကျ ဘာလို့စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပြီး စီးပွား ဖြစ်လောက်အောင် မွေးမြူဖြစ်ထွန်းကြသလဲဆိုတာ ကို ဆရာကြီးက ဆက်လေ့လာဖြစ်ခဲ့တယ်။ မြန်မာပြည်ပြန်ရောက်တဲ့အခါမှာ LAB ထဲမှာ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ENVIRONMENTAL FACTOR တွေအတိုင်းပြင်ဆင်ပြီးတော့ မွေးပေမယ့် မဖြစ်ထွန်းဘူး။ ENVIRONMENTAL FACTOR တွေဆိုတာကတော့ (Temperature, Dissolve Oxygen, PH, Salinity, အစရှိသဖြင့် အများကြီးပေါ့) နောက်ဆုံးမှာ SPORE တွေဖောက်တဲ့အခါမှာ လုံးဝ မထွက်လာဘူး ထွက်လာတဲ့ SPORE လေးတွေကလဲ သေသွားတာပေါ့။ တခြားနည်းလမ်းတွေနဲ့အမျိုးမျိုးစမ်းသပ်တဲ့အဆုံးမရတာနဲ့ နောက်တစ်ခေါက် သူတို့နိုင်ငံကိုပြန်ရောက်တဲ့အခါ လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုကို သတိထားမိရင်း တွေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုရင် ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ပင်လယ်ပြင်ထဲက ရေညှိစိုက်ပျိုးရေး FARM တွေထဲမှာ ကြိုးတန်းတွေမှာ ခရုခွံအစစ်တွေကို တွဲချည်ထားတာကို တွေ့သွားပါတယ်။ ပင်လယ်ထဲက စိုက်ပျိုးရေး FARM အခင်းတွေမှာ တနိုင်ငံလုံးစားသုံးနိုင်ရုံမက တခြားနိုင်ငံတွေ အထိကို တင်ပို့နိုင်လောက်အောင် စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးမွေးမြူထုတ်လုပ်နေနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဆရာကြီးရဲ့ LAB ထဲမှာဘယ်လိုနည်းနဲ မှ SPORE ဖောက်လို့မရ တွယ်ကပ်စရာ အမှီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ခရုခွံ တစ် မျိုး တည်း မှာ သာတွယ်ကပ်နိုင်တဲ့ လျှို့ဝှက်ချက် တစ်ခုကို သူသွားတွေ့လာခဲ့တာပေါ့။ ဒါကြောင့် လူတိုင်းနားလည် အောင် ချုံငုံပြောပြ ရှင်းပြရရင် ECOSYSTEM လို့ လွယ်လွယ်ကူကူသုံးလို့ရပါတယ်။ ပင်လယ်ကမ်းခြေဒေသတွေမှာ သူနဲ့ ဆက်စပ်အမှီသဟဲ ပြုနေထိုင်ကြတဲ့အရာတွေမှာ ကျောက်ဆောင် ကျောက်တုံး ကျောက်ခဲတွေက အစ ၊ ပင်လယ်ရေနဲ့အတူတူမျောပါလာတဲ့ သစ်ပင် သစ်ကိုင်း သစ်ရွက် တွေမှာနဲ့ ကျွန်တော်တို့ သိပ်လှ သိပ်မက်မောစရာ ကောင်းတဲ့ ခရုခွံတွေ အထိ ဆက်စပ်မှု အရေးပါမှုပါနေကြတယ်ဆိုတာကို နားလည် သဘောပေါက် သိရှိထားဖို့ လိုပါတယ်။ #အငှားခန္ဓာကိုယ် အဖြစ် ရှင်သန်နေရတဲ့ ဝင်ကစွတ် သေဆုံးသွားတဲ့ ခရုခွံတွေကို ဝင်ကစွတ်လို အခွံမာ မရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေက သူ့တို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို ကြီးမားတဲ့ ရေငှက်တွေ ရဲ့ စားသောက်ခြင်းက ကာကွယ်နိုင်ဖို့ အတွက် အငှားခန္ဓာကိုယ် အဖြစ်နဲ့ ရှင်သန် နေရသလို ရေမှာ ရှင်သန် ပေါက်ဖွားကြတဲ့ ကုန်းမြေမှာ ပေါက်တဲ့ အပင်တွေထက် OXYGEN ကို ပိုထုတ်ပေးနေကြတဲ့ ပင်လယ်ထဲအပင်မျိုးတွေဖြစ်ကြတဲ့ထဲက သာမန် မျက်စိနဲ့ အမြင် နိုင် ဆုံး အရွယ် အစားထဲကဖြစ်တဲ့ SEA WEEDS နဲ့ ALGAES တွေရဲ့ မျိုးပွားမှုအခန်း ကဏ္ဏမှာလဲ ခရုခွံတွေရဲ့ အရေးပါမှုကလဲ ပါဝင် ပတ်သက်တာမို့ ခရီးသွားချစ်သူ တွေ သတိထားနိုင်ကြပြီမို့ ကမ်းခြေတွေ ရောက်ခဲ့ရင် အိမ်မှာထားလို့ ဘာမှအသုံးမဝင်တဲ့ ခရုခွံလှလှလေးတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး မကောက်ဖို့ နဲ့ မလိုအပ်တဲ့အခါမှာ ကျောက်တုံး ကျောက်ခဲကြီးတွေက အစ နေရာရွှေ့ပြောင်းတာ ပြင်ဆင်တာမျိုးတွေ မလုပ်ကြရင်း တာဝန်သိ ခရီးသွားချစ်သူ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကူညီပေးနိုင်ကြပါစေ။ #Travelling journal #Article #Photo Ko Soe Lin ဒေးဒရဲ မြို့နယ် တိုးရွာအနီး က ခရုဖြူကမ်းစပ် မြင်ကွင်းအလှကို တွေ့ရစဥ် ။

#နှင်းဆီသခင် "ရေချိုးသွားဖို့ဆိုရင် အရင်ဆုံး အမျိုးအရင် စပ်ကြရတယ်လို့ ရယ်ရယ်မောမော ပြောပြလာတဲ့သူက" ပင်းတယ က ဒေသဧည့်လမ်းညွှန် အစ်ကို ကိုစိုးသီဟ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသခံတွေရဲ့ ရိုးရာဓလေ့ ယုံကြည်မှုကြောင့်မို့ ဇော်ဂျီ ရေထွက် ကို ရေလာကစားကြတဲ့အခါ အခုလိုမျိုး အရင်ဆုံး အမျိုးစပ်ကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစကတော့ စာရေးသူ နားမလည်သလို ဖြစ်ပေမယ့် အကြောင်းစုံကိုသေချာမေးမိမှ သဲသဲကွဲကွဲ သိသွားရပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ရေထွက်တဲ့ နေရာက နှစ်ပေါက်ရှိပြီးတော့ ဒေသအခေါ်အရ မောင် ပေါက် မ ပေါက် ဆိုပြီးခေါ် ဝေါ် သုံးနှုံးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဇော်ဂျီ ရေထွက်ကို ရေလာကစားကြပြီဆိုရင် ဒေသယုံကြည်မှုအရ မောင်နှမအတူတူ တွဲပြီး ရေထွက်ပေါက် တစ်ခုတည်းဆီ ကို မသွားကြပါဘူး။ ယောကျာ်းလေးဖြစ်သူက မောင် ပေါက် ရေထွက်ဘက်ကို သွားရင် မိန်းကလေးဖြစ်သူက မ ပေါက် ရေထွက်ဘက်ကို သွားကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အတူတူ သွားရင် တစ်စုံတစ်ရာ ဖြစ်တတ်ကြတယ်လို့ ဒေသယုံကြည်မှု ရှိတာကြောင့် လို့ ဆိုပါတယ်။ ဇော်ဂျီရေထွက်ပေါက် က ပင်းတယမြို့ရဲ့ အထင်ကရ တစ်ခု ဖြစ်ပေမယ့် ခရီးသွားဧည့်သည်တွေကြားမှာ တိမ်မြုပ်နေတဲ့ နေရာတစ်ခုဖြစ်လို့နေပါတယ်။ ဇော်ဂျီ ရေထွက် ရေကန်ဟာ သဘာဝ ရေထွက် တစ်ခု ဖြစ်ပြီး ဇော်ဂျီကျေးရွာထဲမှာ တည်ရှိပါတယ်။ ပင်းတယ မြို့ထဲက နေ ကားနဲ့ မိနစ်ပိုင်း သွားရောက် နိုင်တဲ့ နေရာဖြစ်ပြီး ဇော်ဂျီ ရေထွက်ကို ရှင်မိယာကုန်းကနေ တောင်တက်ပြေပြေလေးနဲ့ Trekking လေးလျှောက်ပြီး သွားရောက် လို့ရပါတယ်။ အေးစိမ့်တဲ့ တောအုပ်ထဲတွင်း ရှိတာမို့ တောတောင် သဘာ၀ ကို ကောင်းကောင်းခံစားနိုင်ပါသေးတယ်။ တကယ်တော့ ပင်းတယ ဆိုတာက ဒဏ္ဍာရီတွေ ရှိတဲ့ မြို့ငယ်လေးတစ်ခုဖြစ်ပြီး လမ်းတဆုံးမြို့လေးလို့ တောင် ခေါ်ဝေါ်ကြပါတယ်။ စာရေးသူတို့ ကြားဖူးကြတဲ့ ပုန်းတလုပ်ရေကန် ၊ ဒွေးမယ်နော် နဲ့ သုဓနု မင်းသား ဇတ်လမ်းတွေက ဒီ ပင်းတယမြို့ငယ်လေးကို မြစ်ဖျားခံစေတာပါပဲ။ ဇော်ဂျီရေထွက်ဆိုတာလည်း သုဓနုမင်းသားနဲ့ ဒွေးမယ်နော်တို့ရဲ့ ဇာတ်ကြောင်းထဲမှာ တစ်ခုပါ၀င်တာမို့ ရှင်မိယာကုန်းပေါ်မှာ သုဓနုမင်းသားနဲ့ ကြင်ရာတော် ဒွေးမယ်နော်တို့ရဲ့ ရုပ်ထုကို ထုလုပ်ထားတာ တွေ့ရသလို တရားရိပ်သာကိုလည်း တွေ့မြင်ရပါတယ်။ ရှင်မိယာကုန်းကနေ တောလမ်းလေးအတိုင်း လမ်း လျှောက် ရင်း သစ်ရိပ်ဝါးရိပ်တွေပြည့်နေတဲ့ လမ်းကျယ်ကျယ် လေးရောက်တော့ ကျိုင်းတုံရေတံခွန်ကိုသွားခဲ့တုန်းက ခံစားမှုကို ရရှိစေခဲ့ပြန်တယ်။ အေးစိမ့်တဲ့ရာသီဥတု နဲ့ စိတ်အေးချမ်းမှု ကို တပြိုင်နက် ရရှိစေခဲ့တာပါ။ အဲဒါဇော်ဂျီရေထွက်ကန်ကနေ စီးဆင်းလာတဲ့ ရေတွေကို သိုလှောင်ထားတဲ့ စမ်းချောင်းလေးလို့ ချောင်းလေးကို လက်ညိုးထိုးပြပြီး ရှင်းပြပါတယ်။ ဒီနေရာက စမ်းချောင်းရဲ့ အစ သ ဘောမျိုးဖြစ်နေတာမို့ သိပ်မကျယ်ပေမဲ့ ရေကတော့ တွေ့ရတဲ့ အတိုင်း ကြည်နေတာ။ ဒီနေရာမှာ ရေလည်း သိပ်မနက်တော့ ဒီနေရာမှာပဲ အပန်းဖြေ တာ၊ ရေဆော့တာတွေ ရှိကြတယ်။ သကြ်န် ဆိုရင် လူတွေက သိသိ မသိသိ ရေလာကစားကြလေ့ရှိတယ်။ ချောင်းထဲ ရေကစားတဲ့သူက ကစား ဘေးနားမှာ ချက်ပြုတ်စား သောက်တဲ့သူက စားကြသောက်ကြနဲ့တနေကုန် အေးဆေးလာနားကြတယ်။ ဒီနေရာမှာတော့ (မောင်) တွေ (မ) တွေ မခွဲခြားတော့ဘူး အတူတူ ရေကစားလို့ ရတယ်။ ရေထွက်တဲ့ နေရာကို သွားတော့မယ်ဆို တဲ့ အခါကျမှ အမျိုး စပြီး စပ်ကြတော့တာပဲ။ ရယ်ရယ် မောမောနဲ့ နင် နဲ့ ငါက ဘယ်လို အမျိုးတော်တယ်။ ဘယ်နှစ်၀မ်းကွဲတယ်ဆိုတာတွေက အဲ့ကျမှ စကျတော့တာပဲ လို့ ဧည့်လမ်းညွှန် ကိုစိုးသီဟက ပြောပြပါတယ်။ အဲဒီကနေ တဆင့် တောလမ်းလေးအတိုင်း လျှောက်ပြီးတဲ့ခဏအကြာမှာတော့ ဇော်ဂျီ ရေထွက်ပေါက် နှစ်ပေါက် ရှိတဲ့အထဲ က (မောင်) ပေါက်လို့ ခေါ်တဲ့ မြစိမ်းရောင် အသွင် ကြည်လင်နေတဲ့ရေကန်လေးကို တွေ့လိုက်ရ ပါတော့တယ်။ ရေတွေက ဘယ်ကနေ လာတာလဲလို့ မေးမိတော့ ကျောက်ကြားတွေကနေ စီးလာတာလို့ပဲ ပြောပါတယ်။ ဒါနဲ့ ဒီရေကန်ထဲ ဆင်းဖူးလားလို့ ဆိုတော့ မဆင်းကြပါဘူး။ ဒီအောက်မှာ ဘာတွေရှိမလဲ မသိနိုင်ဘူးလေ။ မဆင်းရဲဘူး။ သန့်ရှင်းရေး လောက်ပဲ လုပ်ကြတယ် လို့ ကိုစိုးသီဟ က ဆိုပါတယ်။ ရေအရောင်က ကြည်မြနေတာမို့ ကန် ထဲမှာ ပြေးလွားနေတဲ့ ငါးလေးတွေကိုလည်းမြင်ရသလို ကန် အနေအထားက သိပ်ပြီး မကျယ်ဘူးလို့ ဆိုနိုင်ပေမဲ့ ရေထွက်အားအရမ်းကောင်းတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အံ့သြစရာ ကောင်းလှ တာက ပင်းတယမြို့ရဲ့ အားထားရတဲ့ ပုန်းတလုပ်ရေကန် ရေခမ်းရင် ဒီဇော်ဂျီ ရေထွက်က ရေကို စုပ်ယူပြီး ပုန်းတလုပ်ကန်ထဲ ကို ရေထည့်သွင်းတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ရေထွက် (မောင်) ပေါက် ဘက်ကနေ တံတားလေးကူးပြီး သွားလိုက်တာနဲ့ ရေထွက် (မ) ပေါက်ဘက်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ တံတားလေးဆိုလို့ ကြီးကြီးမားမားရယ်မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်ညာလက်ရန်းနဲ့ သစ်သား တံတားပဲဖြစ်ပါတယ်။ တံတားကိုတော့ တင်မိုးလွင် တံတားလို့ ဧည့်လမ်းညွှန်က ပြောပါတယ်။ အကြောင်းက အရင်ကဆို ရေထွက် (မ) ပေါက်ကူးမယ်ဆိုရင် ဟိုဘက် ဒီဘက် ကို သစ်လုံးကြီးကြီး တန်းတန်းပြီးကူးကြရာကနေ ကလေးသူငယ်တွေနဲ့ လူကြီးတွေ ကူးတဲ့အခါ အန္တရာယ်ရှိမှာစိုးတဲ့အတွက် မော်ဒယ်တင်မိုးလွင် ကနေ ကမကထ လုပ်ပြီး ဆောက်ပေးထားလို့ သိရပါတယ် ။ ရေထဲ နစ်မြုပ်နေတဲ့ သစ်လုံးကို ကြည့်ပြီး ကိုယ်ဆိုရင် မလွယ်ဘူးပဲ ဆိုပြီး တွေးမိလိုက်ပါသေးတယ်။ တံတားကျော်ပြီး အနည်းငယ်လမ်းလျှောက်သွားလိုက်ပြီ ဆိုတာနဲ့ (မ) ပေါက်ရေထွက်ပေါက်ကို တွေ့ရပါတယ်။ ထူးထူးခြားခြား ကွဲပြားတာမျိုး မရှိပေမဲ့ (မောင်)ပေါက် ရေထွက်နဲ့စာရင် သစ်ရိပ်ဝါးရိပ် နဲနဲ ထူထပ်တာ တွေ့ရသလို (မောင်) ပေါက်ရေထွက် ထက် ကန်အ၀ ပိုကျယ်ပြီး ရေထွက်အားကတော့ (မောင်) ပေါက် ရေထွက်ထက် ရေထွက်အား နည်းတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တကယ်တော့ ပင်းတယမြို့ငယ်လေးမှာ ခရီးသွားဧည့်သည်တွေ လည်ပတ်နိုင်တဲ့ နေရာတွေ များစွာရှိပါတယ်။ ပင်းတယလို့ ပြောလိုက်တာနဲ့ နှစ်ရာချီရှိနေတဲ့ ညောင်ပင်အိုကြီးတွေ အစီအရီရှိတဲ့မြို့၊ ပြည်တွင်းခရီးသွား တွေ တခုတ်တရ နဲ့ လာရောက်ဖူးမြှော်ကြတဲ့ ရွှေဥမင် ဘုရားနဲ့ ကုံလုံဆရာတော် ရုပ်ကလာဒ် ကျောင်း၊ ရိုးရာထီးလုပ်ငန်း၊ စက္ကူလုပ်ငန်း ၊ လက်ဖက်လုပ်ငန်း နဲ့ တောတွင်းလမ်းလျှောက် တာတွေကို သွားရောက်လေ့လာနိုင်တဲ့ မြို့ငယ်လေးတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ပင်းတယမြို့လေးကို ရောက်တုန်းရောက်ခိုက် လည်ပတ်စရာ အသစ်တွေကို ရှာဖွေရင်း ခရီးသွားတွေကြား တိမ်မြှုပ်လုလု ဖြစ်နေတဲ့ မြစိမ်းရောင် အသွင် ဇော်ဂျီရေထွက်ကို သွားရောက်လည်ပတ်ရင်း နဲ့ မရောက်ဖူးသေးတဲ့ ပတ်၀န်းကျင်အသစ် တောရိပ်တောင်ရိပ်အရသာကို ခံစားရင်း ဘာလို့ များ ရေထွက်နေရာ တစ်ခုတည်းကို မောင်နှမ အတူတူ သွားလို့မရတာလဲဆိုတဲ့ အတွေးတစ်ပိုင်းတစ်စနဲ့ တောလမ်းလေးတစ်လျှောက် ပြန်လာခဲ့ပါတော့တယ်။ #ZawgyiVersion "ေရခ်ိဳးသြားဖို႔ဆိုရင္ အရင္ဆုံး အမ်ိဳးအရင္ စပ္ၾကရတယ္လို႔ ရယ္ရယ္ေမာေမာ ေျပာျပလာတဲ့သူက" ပင္းတယ က ေဒသဧည့္လမ္းၫႊန္ အစ္ကို ကိုစိုးသီဟ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံေတြရဲ႕ ရိုးရာဓေလ့ ယုံၾကည္မႈေၾကာင့္မို႔ ေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္ ကို ေရလာကစားၾကတဲ့အခါ အခုလိုမ်ိဳး အရင္ဆုံး အမ်ိဳးစပ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစကေတာ့ စာေရးသူ နားမလည္သလို ျဖစ္ေပမယ့္ အေၾကာင္းစုံကိုေသခ်ာေမးမိမွ သဲသဲကြဲကြဲ သိသြားရပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ေရထြက္တဲ့ ေနရာက ႏွစ္ေပါက္ရွိၿပီးေတာ့ ေဒသအေခၚအရ ေမာင္ ေပါက္ မ ေပါက္ ဆိုၿပီးေခၚ ေဝၚ သုံးႏႈံးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္ကို ေရလာကစားၾကၿပီဆိုရင္ ေဒသယုံၾကည္မႈအရ ေမာင္ႏွမအတူတူ တြဲၿပီး ေရထြက္ေပါက္ တစ္ခုတည္းဆီ ကို မသြားၾကပါဘူး။ ေယာက်ာ္းေလးျဖစ္သူက ေမာင္ ေပါက္ ေရထြက္ဘက္ကို သြားရင္ မိန္းကေလးျဖစ္သူက မ ေပါက္ ေရထြက္ဘက္ကို သြားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတူတူ သြားရင္ တစ္စုံတစ္ရာ ျဖစ္တတ္ၾကတယ္လို႔ ေဒသယုံၾကည္မႈ ရွိတာေၾကာင့္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဇာ္ဂ်ီေရထြက္ေပါက္ က ပင္းတယၿမိဳ႕ရဲ႕ အထင္ကရ တစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြၾကားမွာ တိမ္ျမဳပ္ေနတဲ့ ေနရာတစ္ခုျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။ ေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္ ေရကန္ဟာ သဘာဝ ေရထြက္ တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ေဇာ္ဂ်ီေက်း႐ြာထဲမွာ တည္ရွိပါတယ္။ ပင္းတယ ၿမိဳ႕ထဲက ေန ကားနဲ႕ မိနစ္ပိုင္း သြားေရာက္ နိုင္တဲ့ ေနရာျဖစ္ၿပီး ေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္ကို ရွင္မိယာကုန္းကေန ေတာင္တက္ေျပေျပေလးနဲ႕ Trekking ေလးေလွ်ာက္ၿပီး သြားေရာက္ လို႔ရပါတယ္။ ေအးစိမ့္တဲ့ ေတာအုပ္ထဲတြင္း ရွိတာမို႔ ေတာေတာင္ သဘာ၀ ကို ေကာင္းေကာင္းခံစားနိုင္ပါေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပင္းတယ ဆိုတာက ဒ႑ာရီေတြ ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး လမ္းတဆုံးၿမိဳ႕ေလးလို႔ ေတာင္ ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ စာေရးသူတို႔ ၾကားဖူးၾကတဲ့ ပုန္းတလုပ္ေရကန္ ၊ ေဒြးမယ္ေနာ္ နဲ႕ သုဓႏု မင္းသား ဇတ္လမ္းေတြက ဒီ ပင္းတယၿမိဳ႕ငယ္ေလးကို ျမစ္ဖ်ားခံေစတာပါပဲ။ ေဇာ္ဂ်ီေရထြက္ဆိုတာလည္း သုဓႏုမင္းသားနဲ႕ ေဒြးမယ္ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဇာတ္ေၾကာင္းထဲမွာ တစ္ခုပါ၀င္တာမို႔ ရွင္မိယာကုန္းေပၚမွာ သုဓႏုမင္းသားနဲ႕ ၾကင္ရာေတာ္ ေဒြးမယ္ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႐ုပ္ထုကို ထုလုပ္ထားတာ ေတြ႕ရသလို တရားရိပ္သာကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ ရွင္မိယာကုန္းကေန ေတာလမ္းေလးအတိုင္း လမ္း ေလွ်ာက္ ရင္း သစ္ရိပ္ဝါးရိပ္ေတြျပည့္ေနတဲ့ လမ္းက်ယ္က်ယ္ ေလးေရာက္ေတာ့ က်ိဳင္းတုံေရတံခြန္ကိုသြားခဲ့တုန္းက ခံစားမႈကို ရရွိေစခဲ့ျပန္တယ္။ ေအးစိမ့္တဲ့ရာသီဥတု နဲ႕ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ ကို တၿပိဳင္နက္ ရရွိေစခဲ့တာပါ။ အဲဒါေဇာ္ဂ်ီေရထြက္ကန္ကေန စီးဆင္းလာတဲ့ ေရေတြကို သိုေလွာင္ထားတဲ့ စမ္းေခ်ာင္းေလးလို႔ ေခ်ာင္းေလးကို လက္ညိုးထိုးျပၿပီး ရွင္းျပပါတယ္။ ဒီေနရာက စမ္းေခ်ာင္းရဲ႕ အစ သ ေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတာမို႔ သိပ္မက်ယ္ေပမဲ့ ေရကေတာ့ ေတြ႕ရတဲ့ အတိုင္း ၾကည္ေနတာ။ ဒီေနရာမွာ ေရလည္း သိပ္မနက္ေတာ့ ဒီေနရာမွာပဲ အပန္းေျဖ တာ၊ ေရေဆာ့တာေတြ ရွိၾကတယ္။ သၾက္န္ ဆိုရင္ လူေတြက သိသိ မသိသိ ေရလာကစားၾကေလ့ရွိတယ္။ ေခ်ာင္းထဲ ေရကစားတဲ့သူက ကစား ေဘးနားမွာ ခ်က္ျပဳတ္စား ေသာက္တဲ့သူက စားၾကေသာက္ၾကနဲ႕တေနကုန္ ေအးေဆးလာနားၾကတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ့ (ေမာင္) ေတြ (မ) ေတြ မခြဲျခားေတာ့ဘူး အတူတူ ေရကစားလို႔ ရတယ္။ ေရထြက္တဲ့ ေနရာကို သြားေတာ့မယ္ဆို တဲ့ အခါက်မွ အမ်ိဳး စၿပီး စပ္ၾကေတာ့တာပဲ။ ရယ္ရယ္ ေမာေမာနဲ႕ နင္ နဲ႕ ငါက ဘယ္လို အမ်ိဳးေတာ္တယ္။ ဘယ္ႏွစ္၀မ္းကြဲတယ္ဆိုတာေတြက အဲ့က်မွ စက်ေတာ့တာပဲ လို႔ ဧည့္လမ္းၫႊန္ ကိုစိုးသီဟက ေျပာျပပါတယ္။ အဲဒီကေန တဆင့္ ေတာလမ္းေလးအတိုင္း ေလွ်ာက္ၿပီးတဲ့ခဏအၾကာမွာေတာ့ ေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္ေပါက္ ႏွစ္ေပါက္ ရွိတဲ့အထဲ က (ေမာင္) ေပါက္လို႔ ေခၚတဲ့ ျမစိမ္းေရာင္ အသြင္ ၾကည္လင္ေနတဲ့ေရကန္ေလးကို ေတြ႕လိုက္ရ ပါေတာ့တယ္။ ေရေတြက ဘယ္ကေန လာတာလဲလို႔ ေမးမိေတာ့ ေက်ာက္ၾကားေတြကေန စီးလာတာလို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ဒီေရကန္ထဲ ဆင္းဖူးလားလို႔ ဆိုေတာ့ မဆင္းၾကပါဘူး။ ဒီေအာက္မွာ ဘာေတြရွိမလဲ မသိနိုင္ဘူးေလ။ မဆင္းရဲဘူး။ သန႔္ရွင္းေရး ေလာက္ပဲ လုပ္ၾကတယ္ လို႔ ကိုစိုးသီဟ က ဆိုပါတယ္။ ေရအေရာင္က ၾကည္ျမေနတာမို႔ ကန္ ထဲမွာ ေျပးလြားေနတဲ့ ငါးေလးေတြကိုလည္းျမင္ရသလို ကန္ အေနအထားက သိပ္ၿပီး မက်ယ္ဘူးလို႔ ဆိုနိုင္ေပမဲ့ ေရထြက္အားအရမ္းေကာင္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွ တာက ပင္းတယၿမိဳ႕ရဲ႕ အားထားရတဲ့ ပုန္းတလုပ္ေရကန္ ေရခမ္းရင္ ဒီေဇာ္ဂ်ီ ေရထြက္က ေရကို စုပ္ယူၿပီး ပုန္းတလုပ္ကန္ထဲ ကို ေရထည့္သြင္းတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ေရထြက္ (ေမာင္) ေပါက္ ဘက္ကေန တံတားေလးကူးၿပီး သြားလိုက္တာနဲ႕ ေရထြက္ (မ) ေပါက္ဘက္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ တံတားေလးဆိုလို႔ ႀကီးႀကီးမားမားရယ္မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ညာလက္ရန္းနဲ႕ သစ္သား တံတားပဲျဖစ္ပါတယ္။ တံတားကိုေတာ့ တင္မိုးလြင္ တံတားလို႔ ဧည့္လမ္းၫႊန္က ေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းက အရင္ကဆို ေရထြက္ (မ) ေပါက္ကူးမယ္ဆိုရင္ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ကို သစ္လုံးႀကီးႀကီး တန္းတန္းၿပီးကူးၾကရာကေန ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႕ လူႀကီးေတြ ကူးတဲ့အခါ အႏၱရာယ္ရွိမွာစိုးတဲ့အတြက္ ေမာ္ဒယ္တင္မိုးလြင္ ကေန ကမကထ လုပ္ၿပီး ေဆာက္ေပးထားလို႔ သိရပါတယ္ ။ ေရထဲ နစ္ျမဳပ္ေနတဲ့ သစ္လုံးကို ၾကည့္ၿပီး ကိုယ္ဆိုရင္ မလြယ္ဘူးပဲ ဆိုၿပီး ေတြးမိလိုက္ပါေသးတယ္။ တံတားေက်ာ္ၿပီး အနည္းငယ္လမ္းေလွ်ာက္သြားလိုက္ၿပီ ဆိုတာနဲ႕ (မ) ေပါက္ေရထြက္ေပါက္ကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခား ကြဲျပားတာမ်ိဳး မရွိေပမဲ့ (ေမာင္)ေပါက္ ေရထြက္နဲ႕စာရင္ သစ္ရိပ္ဝါးရိပ္ နဲနဲ ထူထပ္တာ ေတြ႕ရသလို (ေမာင္) ေပါက္ေရထြက္ ထက္ ကန္အ၀ ပိုက်ယ္ၿပီး ေရထြက္အားကေတာ့ (ေမာင္) ေပါက္ ေရထြက္ထက္ ေရထြက္အား နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပင္းတယၿမိဳ႕ငယ္ေလးမွာ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြ လည္ပတ္နိုင္တဲ့ ေနရာေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ပင္းတယလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႕ ႏွစ္ရာခ်ီရွိေနတဲ့ ေညာင္ပင္အိုႀကီးေတြ အစီအရီရွိတဲ့ၿမိဳ႕၊ ျပည္တြင္းခရီးသြား ေတြ တခုတ္တရ နဲ႕ လာေရာက္ဖူးျမႇော္ၾကတဲ့ ေ႐ႊဥမင္ ဘုရားနဲ႕ ကုံလုံဆရာေတာ္ ႐ုပ္ကလာဒ္ ေက်ာင္း၊ ရိုးရာထီးလုပ္ငန္း၊ စကၠဴလုပ္ငန္း ၊ လက္ဖက္လုပ္ငန္း နဲ႕ ေတာတြင္းလမ္းေလွ်ာက္ တာေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာနိုင္တဲ့ ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပင္းတယၿမိဳ႕ေလးကို ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ လည္ပတ္စရာ အသစ္ေတြကို ရွာေဖြရင္း ခရီးသြားေတြၾကား တိမ္ျမႇုပ္လုလု ျဖစ္ေနတဲ့ ျမစိမ္းေရာင္ အသြင္ ေဇာ္ဂ်ီေရထြက္ကို သြားေရာက္လည္ပတ္ရင္း နဲ႕ မေရာက္ဖူးေသးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အသစ္ ေတာရိပ္ေတာင္ရိပ္အရသာကို ခံစားရင္း ဘာလို႔ မ်ား ေရထြက္ေနရာ တစ္ခုတည္းကို ေမာင္ႏွမ အတူတူ သြားလို႔မရတာလဲဆိုတဲ့ အေတြးတစ္ပိုင္းတစ္စနဲ႕ ေတာလမ္းေလးတစ္ေလွ်ာက္ ျပန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ #Photo TravellingJournal

ဇန်နဝါရီ ၁၀ #Travelling journal ကိုဗစ်ကာလတွင် ခေတ်စားလာခဲ့သည့် ရွက်ဖျဥ်တဲများဖြင့် အပန်းဖြေလာကြသော Camp Sites များကို ခရီး သွား လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အခြားဝန်ဆောင်မှုအမျိုးအစားလုပ်ငန်းတွင် ထည့်သွင်းပြီး ခရီးသွား အပန်းဖြေ လိုင်စင်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် စဥ်းစားနေကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဒုတိယညွန်ကြားရေးမှုးချုပ်ဦးအောင်အေးဟန် က Travelling journal သို့ပြောသည်။ အဆိုပါ Camp Site များသည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးနယ်နမိတ် များတွင် အကောင် အထည်ဖော် လာမှုများလာကာ အနည်း ဆုံး Camping Sites အရေအတွက် ၂၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိလာသည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသတွင် သာမက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အသီးသီးများတွင်လည်း Camp ဖြင့် ညအိပ်သည့် ဝန်ဆောင်မှု ပေးသည့်နေရာများ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ "ခရီးသွားလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အခြားဝန်ဆောင်မှု ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ ထည့်လို့ရတယ်။ ဥပမာ အပန်းဖြေ ဥယျာဥ် လိုမျိုးပေါ့။ အစုံလုပ်လို့ရတဲဟာမျိုး။ အဲဒါတွေက ခရီးသွား လုပ်ငန်းတွေပဲလေ။ဒီဟာတွေက လိုင်စင် အမျိုးအစားထဲမှာမပါဘူး။ လိုင်စင်ထုတ်ပေးလို့ရတဲ့အခြေအနေရှိပါတယ်။ ဆက်စပ်ဝန်ကြီးဌာနများရဲ့ဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့မဆန့်ကျင်ဘူးဆိုရင်ပေါ့။ဒါကို သတ်မှတ်ခွင့်ပြုနိုင်ဖို့ဆိုရင် ပတ်သက်ဆက်နွယ်နေတဲ့ ဆက်စပ်ဝန်ကြီးဌာနတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးမှသာ ဆောင်ရွက် သွားဖို့ရှိပါတယ်။အထူးသဖြင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကတော့ ဒေသဆိုင်ရာခရီးသွားကော်မတီ မှာဘဲရှိပါတယ်"ဟု ဒုတိယညွန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန် က Travelling journal သို့ ပြောသည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း လက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် Camping နေရာများသည် ဥယျာဥ်ခြံ မြေအများဆုံး ဖြစ်သည်။ ဥယျာဥ်ခြံ မြေဆိုပါက ယင်းမြေအား အခြားနည်းသုံးစွဲခွင့်ကို တိုင်းဒေသကြီး အဆင့်သို့ တင်ပြလျှောက်ထား ရမည်ဖြစ်သလို လယ်ယာမြေအမျိုးအစားဆိုပါက ဗဟို အထိ တင်ပြလျှောက်ထားရမည် ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။ " အဲဒီလို Camp မျိုး လုပ်တာက လာလျှောက်တာတော့ မရှိဘူး။ CBTလို ဟာမျိုးလာလျှောက်တာပဲရှိပါတယ်။ အများစု အဲဒါတွေက ဥယျာဥ်ခြံ မြေတွေပါ။ ဥယျာဥ် ခြံမြေဆိုရင် တိုင်းဒေသကြီးအဆင့် လျှောက်တာနဲ့ ပြီးတယ်။ လယ်ယာမြေက ခိုင်လုံရင်တော့ လျှောက်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်ကြာတယ်။ အခြားနည်းသုံးစွဲခွင့်ကို ရမှသာ ဟိုတယ်ခရီးအပိုင်းက အလုပ်လုပ်လို့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟု ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ဟိုတယ်/ခရီးတိုင်း တာဝန်ခံ ဦးဟောက်ကျင်မုန်က Travelling journal သို့ ပြောသည်။ သို့သော် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး တွင် ၂၀၂၀ သြဂုတ်လ၌ ပြဌာန်းထားသည့် ဥပဒေတစ်ရပ်ရှိပြီး ယင်းဥပဒေတွင် အပန်းဖြေစခန်းများ ၊ တိရစ္ဆာန် ဥယျာဥ် ၊ ရုက္ခဗေဒဥယျာဥ် ဥပဒေ ဆိုပြီး ပြဌာန်းထားသည့် ဥပဒေရှိသည်။ ယင်းကြောင့် တိုင်းဒေသကြီး နှင့် ပြည်နယ်များက ပြဌာန်းထားသည့်ဥပဒေများဖြင့်လည်းလုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ဥယျာဥ်ခြံ မြေများနှင့်လယ်မြေများတွင် စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်ပါက မြေအား အခြားနည်းသုံးစွဲခွင့်ကို ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်ပြီး ကျေးရွာ လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့မှစပြီး မြို့နယ် /ခရိုင်/ တိုင်းဒေသကြီး စသည့်တို့ထိ အဆင့်ဆင့် တင်ပြပြီး မြေအသုံးချခွင့်ရရှိပြီးမှသာ ဟိုတယ် နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ ဆက်လက်တင်ပြရမည်ဖြစ်​သည်။ လက်ရှိ ရန်ကုန်တိုင်းဧရိယာ နယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ Camp Site များမှာ တိုင်းဒေသကြီး ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားညွန်ကြားမှုဦးစီးဌာန သို့ တရားဝင် လာရောက်လျှောက်ထားမှုများ မရှိသေး ကြောင်း ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှူးဦးမင်းမောင်စိုး က Travelling journal သို့ ပြောသည် ။ " ကျွန်တော်တို့ ဆီကို အခုလို လုပ်ကိုင်ခွင့်တင်ပြတာတစ်ဦးမျှ မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာတော့ဟိုတယ်ခရီးက ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လိုင်စင်တွေ ထုတ်ပေးတာရှိတယ်။ ဘယ်လိုဟာမျိုးကို ပေးလဲဆိုတော့ မြေအသုံးပြုခွင့် ခိုင်မာဖို့ လိုတယ်။ တစ်ချို့က လယ်​မြေ တို့ ဥယျာဥ်ခြံ မြေတို့ ဖြစ်နေတယ်။အဲဒါက လယ်ဆည် ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ဥပဒေနဲ့လည်း ငြိစွန်းတာ ရှိနိုင်တယ်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုလုပ်မယ်ဆိုရင် စီးပွားရေး လုပ်တဲ့မြေ ဖြစ်ရမယ်။ မြင်ရသလောက်ကတော့ ဒါတွေက လယ်မြေတွေ ဥယျာဥ်ခြံ မြေတွေပါပဲ"ဟု ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှူး ဦးမင်းမောင်စိုး က Travelling journal သို့ ပြောသည် ။ ထို့ပြင် ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဦးဆောင်သည့် ဒေသ ဆိုင်ရာခရီးသွားကော်မတီ အစည်းအဝေး ၄/၂၀၂၀ တွင် ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီး နော်ပန်းသဥ္စာမျိုးက Agri Tourism နှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်ပြခဲ့ကာသက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် လမ်းညွန်ပေးရန် တင်ပြထားသော်လည်း ပြန်လည်ညွန်ကြား လာခြင်းမရှိသေးကြောင်း သိရသည်။ လက်ရှိ ခေတ်စားလာကြသည့် ရွက်ဖျဥ်တဲများ ဖြင့် Camp pound များသည် ပြီးခဲ့သည့် သုံးလေးနှစ် ကတည်းက Camp နှင့် Farm ဆက်စပ်နေသည့် လုပ်ငန်းများကို လုပ်ငန်းရှင်များက ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများနှင့် တွဲဖက်လုပ်ကိုင်လာကြကြောင်း သိရသည်။ "ကိုယ့်ရဲ့ဝင်းထဲမှာ စိတ်ဝင်စား စရာ လှည့်ပတ်ကြည့်ရှုလို့ရမယ့် Site တွေကို ထည့်လာကြတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ဟိုတယ် ကို လူတွေ အပန်းဖြေလာအောင် ပို စိတ်ဝင်စားလာ အောင် လုပ်လာကြပါတယ်။ ဒါတွေက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးတို့နဲ့လည်းမဆက်စပ်ဘူးလား။စိုက်ပျိုးရေး ၊ မွေးမြူရေး ၊ သစ်တော အကုန် ဆက်စပ်နေတယ်။ ဒါက ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုတည်းနဲ့မပြီးဘူး။ အခု နံပတ် ၁ စဥ်းစားနေတာက ကျန်းမာရေး ဘေးကင်းဆိုင်ရာလုံခြုံမှု သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့ ရှိအောင် လမ်းကြောင်းတည့်အောင်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေပါတယ် ။ထုတ်ပြန် ကြေညာလို့မရနိုင်သေးဘူး။ ဆရာတို့က ကိုဗစ်ကိုပဲ ဦးစားပေးလုပ်နေတာမို့ ကိုဗစ်အလွန်မှာလုပ်ရမှာတွေကို ဦးစားပေးနေပါတယ်" ဟု ဦးအောင်အေးဟန် က Travelling journal ကို ပြောသည်။ ထို့ပြင် Camping Site များကို ရာသီ ဥတု ကောင်းမွန်ပြီး သဘာဝရှုခင်းကြည့်ကွက်များစွာ ပေါများသည့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင်လည်း တွေ့မြင်နိုင်သေးသည်။ " အခုနောက်ဆုံးထုတ်ပြန်တဲ့ ခရီးသွားဥပဒေမှာ Other License တစ်ခုပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး တော့ ဘာကိုလုပ်ပေးရမလဲဆိုတာကို တိတိကျကျ မလာသေးဘူး ။ကျွန်တော်တို့ကတော့ Other License ထဲမှာ ခရီးသွား ကို အထောက်အကူပြုတဲ့ Camping နေရာတွေ တီကျစ်နားမှာဆို ကနူးကယက်လှော်တာရှိတယ်။နောင်ချိုတိမ်ပင်လယ်ကတော့လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်လောက်က စတင်ခဲ့တာ။ ကျွန်တော် တို့က Camping တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုခွင့်ပြုမလဲ ။ဒါမှလည်း လုပ်ကိုင်စားရတာ ကျောအေးမယ်။ သက်ဆိုင်ရာခရီးသွားကော်မတီရဲ့လက် မှတ်ရှိရင် လုပ်ရကိုင်ရတာ အဆင်ပြေ မယ်။ ပြီးတော့နိုင်ငံတော်အတွက်လည်းအခွန်အခ ရမယ်။ ပြည်နယ်ဒေသဆိုင်ရာ ခရီးသွားကော်မတီကိုတော့ ဒီကိစ္စကို တင်ပြသွားဖို့စီစဥ်ထားတယ်။ Others license လေးနဲ့ပေးဖို့တော့ရှိပါတယ်"ဟု ရှမ်းပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားညွန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန မှ ညွန်ကြားရေးမှုး ဦးထင်အောင်နိုင်က ရှမ်းပြည်နယ် အတွင်း Camping Sites များနှင့် ပတ်သက်ပြီး Travelling journal သို့ ပြောသည်။ ခရီးသွားအများစု သွားလေ့ရှိသည့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ ကလော၊ အောင်ပန်း ၊ ပင်းတယ၊ရွာငံ စသည့်မြို့များတွင် တိမ်ပင်လယ်များ ရောင်စုံစိုက်ခင်းများနှင့် ရှုခင်းလှပသည့်ကျေးရွာများလည်းရှိသလို လှေခါးထစ်စိုက်ခင်းများရှိသည့်အတွက် လာရောက်လည်ပတ်ကြသူများပြားသည်။ ကိုဗစ်ကာလလွန်များတွင် ယင်းဒေသများဆီလာရောက် လေ့လာနိုင်ပြီး သဘာဝကိုအခြေခံသည့် Tent stay & Hiking Tours များမှာ မြို့ပြတွင် နေထိုင်ကြ သည့် ခရီးသွား လူငယ်များအတွက် ငွေကုန်ကြေးကျသက်သာပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်လည်း ညီညွတ်သဖြင့် အစိုးရကပိုပြီး အားပေးသင့်ကြောင်း ကလောအခြေစိုက် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်ကလျာမိုးက Travelling journal သို့ ပြောသည်။ " အရေးကြီးတာက သဘာဝအလှတရားရှိတဲ့တောတောင် နေရာတွေကိုတော့ ခိုင်ခန့်တဲ့ဟိုတယ်လိုအဆောက်အဦမျိုးတွေ မဆောက်စေပဲ Mobile Camping ( Tents ) ထိုးပြီး ရက်တိုနေထိုင်လည်ပတ်စေခြင်းက ပိုကောင်းပါလိမ့်မယ် ။လမ်းလေးကောင်းမွန်ဖို့သာ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ခဲ့ရင် အနီးဝန်းကျင်က ရွာတွေအတွက်လည်း အကျိုးရှိလာမယ်"ဟု ဒေါ်ကလျာမိုးက ပြောသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ကိုဗစ်ကာလတွင် ခရီးသွား၏ခရီးသွား ဟန် စတိုင်များမှာ ပြောင်းလဲလာကြပြီး သဘာဝတရားနှင့်ထိတွေ့ရခြင်းများကို ခရီးသွားများ နှစ်ခြိုက်လာကြကာ တောတောင်ရှုခင်း သဘာဝရှုခင်းကြည့်ကွက်များဆီကိုဗစ်အလွန်တွင် သွားရောက်တော့မည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်နေပေတော့သည်။ Photo Kalayar Moe / Ko Alex ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ Campsite များတွင် အပန်းဖြေလည်ပတ်ကြသည့် ခရီးသွားတစ်ချို့ကို တွေ့ရစဥ်

#Travelling journal ’’၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ပိတ်ထားခဲ့ရတဲ့ မိုင်းလားလမ်းကြောင့် ခရီးသွားလမ်းကြောင်းကြီး တစ်ခုလုံးဟာ ပျောက်သွားခဲ့ရပါတယ် ။ အဲဒါမို့ ကျိုင်းတုံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ ကျဆင်းသွားခဲ့ရတာဖြစ်တယ်’’ဟု ကျိုင်းတုံ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှုး ဦးဝင်းမင်းသိန်း က ပြောဆိုလာသည်။ အဆိုပါ လမ်းကြောင်းကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရန် အတွက် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းများတွင် သာမက ဒေသခံများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များကလည်း ယခုထိတိုင် မျှော်လင့်နေကြဆဲပင်ဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တစ်ခါက စီးပွားရေးကောင်းမွန်ခဲ့ရသည့် ကျိုင်းတုံမြို့သည် မိုင်းလားလမ်းပိတ်လိုက်သည့် နောက်ပိုင်း ဒေသ၏ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်သွားခဲ့ရသလို ဒေသခံ စီးပွားရေးအခြေအနေများကိုလည်း တစ်နည်းတစ်ဖုံ ထိခိုက်သွား ခဲ့ရခြင်းဖြစ်ခဲ့လေသည်။ စက်ရုံ အ လုပ်ရုံမရှိသည့် ကျိုင်းတုံ မြို့သည် စိုက်ပျိုးရေးကိုသာ အားထားရပြီး စီးပွားရေးအနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ကဏ္ဍ ပေါ်ကိုသာ မှီခိုနေရသည့် အနေအထားရှိကာ လက်ရှိအနေအထားတွင် ထိုင်းကို မှီခိုနေရဆဲ သာရှိနေသေးသည်ဟု ကျိုင်းတုံ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှုး ဦးဝင်းမင်းသိန်း က Travelling journal သို့ပြောသည်။ တာချီလိတ်၊ မိုင်းလား၊ မိုင်းခတ် ၊မိုင်းယန်း၊မိုင်းပြင်း နှင့်လည်း ဆက်သွယ်ထားသလို ရှမ်းအရှေ့ ၊ ရှမ်းတောင်၊ ရှမ်းမြောက် ပါမကျန် ဆက်စပ်နေခြင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊လာအိုနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံတို့နှင့်လည်း ဆက်သွယ်ထားခြင်းကြောင့် ရွှေတြိဂံဒေသ ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြ သလိုရွှေစတုဂံဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသေးသည်။ ယင်းကဲ့သို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိပြီး အချက်အချာကျသည့် နေရာတွင် တည်ရှိသလို ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှု လက်ရာများ၊ သမိုင်းဆိုင်ရာအမွေအနှစ်များလည်း များစွာ ကျန်ရှိနေသေးသည့်အပြင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံနေထိုင်ကြသည့် မြို့တော်အဖြစ် တည်ရှိနေခြင်းက နိုင်ငံခြားသား များ လာရောက်လည်ပတ်နိုင်ရန် ဆွဲဆောင်စရာမြို့အဖြစ်ရှိလေသည်။ သို့သော် လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်ကျော် ကတည်းကပိတ်လိုက်ရသည့် မိုင်းလားလမ်းကြောင့် ဒေသ၏ စီးပွားရေးအခြေအနေများမှာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ရခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် ယင်းလမ်းပိုင်းကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် ဒေသခံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကလည်း တင်ပြ ပြောဆိုကြသလို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းများကလည်း ပြည်နယ် အစိုးရ ထံသို့ အကြိမ်ကြိမ် တင်ပြနေဆဲဟု ဦးဝင်းမင်းသိန်းက ရှင်းပြသည်။ ’’အခုလောလောဆယ်တော့ ဖွင့်လှစ်ဖို့အစီအစဉ်မရှိသေးဘူးလို့ပြောတယ်။ ပြည်နယ် အစိုးရကိုလည်း အကြိမ်ကြိမ်တင်ပြနေတယ်’’ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ ယင်း မိုင်းလားလမ်း ပိတ်လိုက်ရသည့် အတွက် တရုတ်မှ ဝင်ရောက်လာသည့် ခရီးသွား ဦးရေ မှာ နှစ်သောင်းမှ သုံးသောင်းကြား ထိ လျော့ကျသွားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ’’၂၀၁၆ ကတည်းက ပိတ်ထားတာဖြစ်တယ်။ မိုင်းလားကနေ ဝင်လာတယ်၊ကျိုင်းတုံမှာ ညအိပ်တယ်။ ပြီးရင် လည်ပတ်စရာရှိတာကို လည်ပတ်တယ်။ တာချီလိတ်ကို သွားတယ်၊ လည်တယ် ။ ပြီးရင် ထိုင်းဘက်ကိုသွားတယ်။ ထိုင်းဘက်ကနေ ပြန်ထွက်လာတယ် ။ ပြီးရင် မိုင်းလားလမ်းကနေ ပြန်ထွက်ကြတယ်၊ အဲဒီ တိုရစ်ဇင်လမ်းကြောင်းကြီးက ပျောက်သွားခဲ့တယ်။ အဲဒါမို့ စီးပွားရေးလည်း ကျဆင်းသွားတာဖြစ်တယ်’’ဟု ဦးဝင်းမင်းသိန်းက ခရီးစဥ်လည်ပတ်သည့်ပုံစံကို ရှင်းပြ သည်။ ကျိုင်းတုံမြို့၏ အားသာချက်မှာ ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုလက်ရာများကို တစ်စုတဝေးမြင်တွေ့ရသည့် မြို့ဖြစ်ပြီး ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံများစွာ တည်ရှိနေခြင်း၊ ထို့အပြင် တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံနေထိုင်ကြပြီး ရှမ်း၊အာခါ၊လားဟူ၊လွယ် စသည့်တိုင်းရင်းသားများနေထိုင်ကြသလို ဂုံရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ အများဆုံး နေထိုင်ကြခြင်းကြောင့် ဂုံရှမ်းမြေဟုလို့လည်း ခေါ်ဆိုကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်း ပြည်နယ် ဒုတိယ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးရဲနိုင် က Travelling Journal သို့ ပြောသည်။ "အခု ပြည်တွင်းခရီးသွား လည်း လာကြပါပြီ။မိုင်းလားလမ်းဖွင့်ရင် အရမ်းကောင်းတာပေါ့။ လွယ်မွေကြီးထဲက ထွက်တဲ့စပါးတွေကို ရန်ကုန်ပို့မယ်ဆိုရင် ကားခ က စျေးကြီးတယ်။ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့။ ထိုင်းကလည်းမဝယ်ဘူး။ ဝယ်တာက တရုတ်ပဲ ဝယ်တာ။ တရုတ်ပြည်ပေးမထွက်ဘူးဆိုရင် စပါးစျေးပုံနေကြတယ်။ စပါးစျေး ကျရင် လယ်သမားတွေ ဒုက္ခရောက် မယ်"ဟု ရွှေတြိဂံဇုန် နာယက ဖြစ်သူ ဦးစိုးရွှေက လည်း ဆိုသည်။ တိုင်းရင်းသား ဓလေ့ရိုးရာ ထုံးထမ်း များ စွာ တည်ရှိနေသည့် ကျိုင်းတုံမြို့တွင် ဆွဲဆောင်စရာ ၊ လေ့လာစရာ များပြားသည့်အပြင် ရှမ်းအစားအစာ ပေါများလွန်းလှသည့် တစ်ခုတည်းသော မြို့တော်ဖြစ်နေခြင်းက ထူးခြားချက်ပင်ဖြစ်လေသည်။ ထို့အပြင် သရေစာကို မက်မက်မောမော စားသောက်လေ့ရှိကြသလို ဈေးနှုန်းအားဖြင့် ထူးခြားစွာ သက်သာလှသည့် မြို့အဖြစ်ရှိခြင်းကလည်း စိတ်ဝင်စားဖွယ်ဆွဲဆောင်စရာပင်။ "အခု ဆိုရင် ကျိုင်းတုံ မှာ နာရီ စင်လည်းရှိလာပြီ။မြို့ရဲ့အထင်ကရနောင်တုံကန်ကလည်း တကယ့်ကို ခန့်ညားလှပတယ်။ မြို့ကလည်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာပြီ။လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးသာ ကောင်းမွန်လာ မယ်ဆိုရင် ကျိုင်းတုံ မြို့ဟာ ခရီးသွား လုပ်ငန်းမှာ ပိုပြီးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေဖို့ တာစူနေတဲ့မြို့ပေါ့"ဟု ကျိုင်းတုံ စည်ပင် သာယာရေးကော်မတီ မှ အမှုဆောင်အရာရှိဦးကျော်မင်းထိုက် က Travelling journal ကို ပြောသည်။ ကိုဗစ်အလွန်တွင် မြို့တော်သန့်ရှင်းသာယာလှပစေရေးအတွက် ခရီးသွား လုပ်ငန်းကို ပိုပြီး အထောက်အကူ တိုးတက်လာစေရန်အတွက် မြို့သန့်ရှင်းသာယာလှပရေးအတွက်ဆက်လက် ဆောင်ရွက် နေဆဲဟု ၄င်းက ဆိုသည်။ ’’ အခုပိုဆိုးတာက ၂၀၂၀ အစပိုင်းကစပြီး ဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှုဟာ နည်းပါး သွားခဲ့တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ သုံးနှစ် ကျော် ကတည်းက မိုင်းလားလမ်းပိတ်တဲ့ အတွက် ပြည်သူတွေခံနေရတဲ့ မြို့ ဖြစ်နေရာကနေ အခုက ကိုဗစ်ကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေကော ပြည်သူကောပါ ခံနေရတယ်’’ဟု ဦးဝင်းမင်းသိန်းက ဆိုသည်။ ယင်းကြောင့် မိုင်းလားလမ်း ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင်မည်ဆိုပါက ကျိုင်းတုံမြို့သည် တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သလို မိုင်းလား လမ်း ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ရန်မှာမူ နိုင်ငံတော်အစိုးရအပေါ်တွင်များစွာ မူတည်နေသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ’’မိုင်းလားလမ်း ဖွင့်ဖို့ကတော့ နိုင်ငံတော် အစိုးရပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ ခွင့်ပြုမှလည်း ဖွင့်လို့ရမယ်လေ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စ ကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ အဓိကက ထိုင်းကို အရမ်းမှီခိုနေရတယ်။ ပြီးရင် စက်ရုံအလုပ်ရုံမရှိဘူး’’ဟု ဦးဝင်းမင်းသိန်းက ပြောသည်။ ယင်းအပြင် ကျိုင်းတုံမြို့၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအခြေအနေမှာ ထိုင်းကို မှီခိုနေရပြီး ဟိုတယ်လုပ်ငန်းအများစုမှာ စားဝတ်နေရေးဖြေရှင်းနိုင်ရုံ အဆင့်လောက်သာ ရပ်တည်နေရဆဲ ရှိနေသေးကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေး ညွန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ လက်ထောက်ညွန်ကြားရေးမှုး ဦးစန်းလှိုင်က Travelling journal ကို ပြောသည်။ ကျိုင်းတုံမြို့သို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြသည့်နိုင်ငံခြားသားများမှာ ထိုင်း၊ တရုတ်နှင့် ဥရောပ လူမျိုးများ အလာများကြသော်လည်း လက်ရှိတွင် ထိုင်းလူမျိုးလောက်သာ အလာရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။ပြီးခဲ့သည့်၂၀၁၉ ခုနှစ်စာရင်းအရ ကျိုင်းတုံမြို့သို့ ပြည်ပ ခရီးသွားဦးရေ ဝင်ရောက်မှုမှာ လူဦးရေ ၁၈၆၀၀ ဦးဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ အများအားဖြင့် ထိုင်းလူမျိုးများသည် လွယ်မွေတောင်စခန်းဆီသို့ ဇန်နဝါရီလအတွင်း လာရောက် လည်ပတ်မှုမှာ များပြားသည် ဟုဆိုသည်။ ထိုကာလတွင် လွယ်မွေတောင်စခန်းတွင် ချယ်ရီပွင့်သည့် အချိန်ကာလဖြစ်သော ကြောင့် ထိုင်းခရီးသွားများဖြင့် ပြည့်နေခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းကာလပြီးနောက်တွင် ထိုင်းခရီးသွားများမှ ကျိုင်းတုံရေတံခွန်ဆီသို့လာရောက်လည်ပတ်ကြလေ့ရှိသည်။ထို့အပြင် မိုင်းခတ်၊မိုင်းယန်းတွင်ရှိသည့် မှိုင်းနှုန်းကြီးဘုရားဆီသို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြပြီး ပြန်လေ့ရှိကြသည်မှာ ကျိုင်းတုံ မြို့သို့လာရောက်လည်ပတ်ကြသည့် ထိုင်းခရီးသွားများ၏ ခရီးသွားပုံစံပင်ဖြစ်လေသည်။ လက်ရှိအနေအထားတွင် ကျိုင်းတုံမြို့သို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြသည့် ခရီးသွားများ၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာများကို သက်ဆိုင်ရာများမှ ဆောင်ရွက် ပေးထားကြောင်း သိရသည်။ ကျိုင်းတုံမြို့၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ ဖွံ့ဖြိုးသင့်သလောက်မဖွံ့ဖြိုးသေးသည့်အတွက် လူသူ အရောက်နည်းပါးကြသည့် တိုင်းရင်းသားရွာများလည်းရှိနေဆဲကြောင်း ထို့ကြောင့် ရှေးဟောင်းရိုးရာ အိမ်များ ကျန်ရှိနေသေးသလို ကျိုင်းတုံမြို့တွင်သာ မြင်တွေ့ရသည့် လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားလောက်သာ ကျန်ရှိနေတော့သည့် သွားမည်းလူမျိုး (အန်းလူမျိုးများ) လည်း နေထိုင်ကြသေးသည်။ "Tourism ကိစ္စမှာ အသိနည်းပါ သေးတယ်။ ရှေးဟောင်းအိမ်တွေရှိတယ်၊ ကျွန်တော်တို့က ဒါကို ထိန်းသိမ်းချင်တယ်။ သူတို့က ဒီထက် ကောင်းတဲ့အိမ်မှာ နေချင်တယ်။ ဓာတ်ပုံရိုက်ရင်ဘယ်လောက်ရမယ်။ ဘာညာဆိုရင်တော့ ဝင်ငွေရှိနေတယ်ဆိုရင် ထားရင်ထားမှာပေါ့ ။ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ အဲဒီယဉ်ကျေးမှုက မဖွံ့ဖြိုးသေးဘူး၊ ရိုးရာအတိုင်းရှိနေတဲ့ နေရာကနေ တိုက်အိမ်တွေဖြစ်ကုန်ကြတယ်။ အဲဒီလိုကြောင့် ရွာရဲ့ရှုခင်းပါ ပျောက်သွားတယ်။ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုတိုင်းထားရမယ့်ရွာတွေလည်း ပျောက်သွားကြတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းကလည်း စည်းရုံးနေတယ်ဆိုပေမယ့် မဆောက်ပါနဲ့လို့ ကျွန်တော်တို့ကလည်း ပြောလို့ မရဘူး လေ’’ဟု ဦးဝင်းမင်းသိန်းက ရှင်းပြသည်။ ကျိုင်းတုံမြို့ကို ပြည်တွင်းခရီးသွားများလည်း လာရောက်လည်ပတ်စေလိုကြောင်း ကျိုင်းတုံမြို့တွင် လည်ပတ်စရာ နေရာများစွာရှိနေသဖြင့် အချိန်အားဖြင့်ဆိုပါက သုံးလေးရက်ခန့်ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျိုင်းတုံအခြေစိုက် မိုးတိမ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ ဒေါ်နန်းခမ်းတစ်က ပြောသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ဧည့်သည်များအနေဖြင့် မဖြစ်မနေ လည်ပတ်ရမည့် နေရာများမှာ ရပ်တော်မူဘုရား၊မဟာမြတ်မုနိဘုရားကြီး၊ နောင်တုံကန်၊ကျိုင်းတုံမြို့မဈေး၊ သစ်တစ်ပင်တောင်၊ ရေပူစမ်း၊ ကိုရင်လေးကျောင်း၊ ဝပ်အင်းကျောင်း၊ စွန်ခမ်းဘုရား၊ စွမ်လွဲ/ကမ္ဘာအေးဘုရား၊ နှစ်တစ်ရာကျော် သက်တမ်းရှိသည့် ချခ်ကျောင်း၊ ကျိုင်းတုံမြို့၏ ရှေးဟောင်းမြို့ရိုးတံခါးပေါက် တစ်ခုတည်းသာ ကျန်ရှိခဲ့သည့် ပါလျန်ဂိတ်၊စော်ဘွားအုတ်ဂူ၊ ယွန်းလုပ်ငန်း၊ ဗုဒ္ဓဥယျာဉ်၊လွယ်မွေစခန်း၊ ရိုးရာအိမ်လေးတွေကျန်ရှိနေသေးသည့် နောင်ငင်းရွာ၊ကျိုင်းတုံရေတံခွန်၊ အားခီကျေးရွာ၊ ဟိုကျင်းအာခါရွာများစသဖြင့် တိုင်းရင်းသားပေါင်းများစွာ ရှင်သန် တည်ရှိနေသည့် ရွာများသို့ တောတွင်း လမ်းလျှောက် ပြီး လေ့လာလည်ပတ်နိုင်သေးသည်။ ’’ကျိုင်းတုံမြို့ရဲ့ ရိုးရာအမှတ်အသားတစ်ခုကလေ ဂုံရှမ်းအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ထမီတွေမှာ ကြာမောက်ကြာလန် ပါရှိတယ် ၊အဲဒါဟာ ကျိုင်းတုံ မြို့ရဲ့ ရိုးရာအမှတ်အသားဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သိသာစေတယ်၊ ကြာမောက်ကြာလန်ကိုတွေ့ရင် ဒါဟာကျိုင်းတုံရဲ့ ရိုးရာအမှတ်အသားတစ်ခုဆိုတာ အလိုလို သိစေတယ်’’ဟု ကျိုင်းတုံဒေသခံ ဘုရင်မပိုးထည်ဆိုင်ပိုင်ရှင် ဒေါ်နမ်းဟွမ်က ဆိုသည်။ မည်သို့ပင် ဆိုပါ စေ ကျိုင်းတုံ မြို့သည် အားသာချက် အားနည်းချက်များဖြင့် ဒွန်တွဲနေ ကြပြီး အားပြိုင်မှုတွေ ကြားထဲတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို တိုးတက်လာ စေရန်အတွက် အားပြုဆောင်ရွက်နေလာပြီ ဖြစ်သည့် မြို့အဖြစ် ရှိလာနေပြီဖြစ်ပါတော့သည်။ Photo Ye Myint Aung /Travelling journal

Travelling journal ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတွေအကြား လူသိများထင်ရှားလှတဲ့ မင်းကွန်းဒေသဆိုတာ စစ်ကိုင်း တိုင်းရဲ့ အထင်ကရ ၊စစ်ကိုင်းရဲ့ဝင်ပေါက်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဟိုတယ်နဲ့ ခရီးသွားညွန်ကြားမှုဦးစီးဌာန က ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှုး တိုင်းတာဝန်ခံ ဦးအောင်သူဦး က ပြောပြပါတယ်။ တကယ်တော့ စစ်ကိုင်းနဲ့ မန္တလေး ဆိုတာ အိမ်နီးချင်းကပ် မြို့ဖြစ်နေပြီး ကားနဲ့ ၄၅မိနစ်ခန့်သွားရောက်ရုံနဲ့ ရောက်ရှိနိုင်တဲ့မြို့ဖြစ်ပါတယ်။ ထုံးသင်္ကန်း ဖြူဖြူဖွေးဖွေးနဲ့ သပ္ပါယ်လွန်းလှတဲ့ မြသိန်းတန်စေတီရယ် မင်းကွန်းပုထိုးတော်ကြီးတို့ဟာ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသွားတွေ အကြားမှာ ရေပန်းစားပြီး လည်ပတ်တဲ့နေရာတွေဖြစ်ကြ ပါတယ်။ ပြည်ပခရီးသွားတွေ အများအပြား လာရောက်လည်ပတ်ကြတဲ့ မင်းကွန်း ​​ဒေသဟာ အရင်က မန္တလေးရဲ့လောင်းရိပ်အောက်မှာ တည်ရှိနေခဲ့တာ လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဟိုတယ်ခရီးတာဝန်ခံ ဦးအောင်သူဦး က Travellingကို ပြောပြပါတယ်။ မင်းကွန်းဒေသကို ပြီးခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်တာကာလအတွင်း ပြည်ပဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှုကိုကြည့်မယ် ဆိုရင် နှစ်အလိုက် တိုးတက်လာခဲ့တာကို တွေ့မြင်ရမှာပါ။ ကိန်းကဏာန်းအချက်အလက်တွေ အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ခု နှစ်မှာ ပြည်ပဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှု လူဦးရေ ၇၃၀၀၀ ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့တာကို တွေ့ရပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာတော့ ပြည်ပဧည့်သည် ၉၇၀၀၀ ကျော်ထိ တိုးတက်လာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှုပြန်ကျသွားခဲ့ပြီး ပြည်ပဧည့်သည်ဦးရေ ၇၈၀၀၀ ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ပြည်ပဧည့်သည်ဦးရေ ၁၆၀၀၀၀ ကျော်ထိ နှစ်ဆနီးပါးကျော် ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။၂၀၂၀ခု နှစ် ကိုဗစ်မဖြစ်မီ ထိ ပြည်ပဧည့်သည် ၃၄၀၀၀ လူဦးရေ အထိ ဝင်ရောက်လာခဲ့တယ်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဟိုတယ်ခရီးညွန်ကြားမှုဦးစီးဌာနရဲ့စာရင်းတွေအရ သိရပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းဆိုတာ အမြဲတမ်းကပ်ကျော်မြို့ဖြစ်နေပြီး မန္တလေး က နေ သွားရောက်လည်ပတ်သူတွေက နေ့ချင်းပြန် နဲ့ မင်းကွန်းဒေသ စေတီပုထိုးတွေဆီကို သွားရောက်ဖူးမြှော်ပြီး ပြန်လှည့် ကြတာမို့ စစ်ကိုင်းမြို့ထဲမှာ ညအိပ်ခရီးသွားဆိုတာအင်မတန်ကို နည်းပါးခဲ့တယ်လို့ ပြည်တွင်းခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှု ပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ဦးမျိုးကြီး က ဆိုပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ လမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးဟာ အရင်က ခက်ခဲခဲ့ပေမယ့် လက်ရှိငါးနှစ်တာ ကာလအတွင်းမှာ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကို တိုင်းအစိုးရက အဓိက လုပ်ဆောင်လာခဲ့တာကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။ အထူးသ ဖြင့် ၁၈ လမ်းသွား ရွှေဘို မြစ်ကြီးနားလမ်းကားလမ်းဟာ တိုင်းအစိုးရ ရဲ့ အဓိက ကြိုးစားမှု ရလာဒ်တစ်ခုကို တွေ့မြင်ခဲ့ရတယ်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ​ဒေသဆိုင်ရာခရီးသွားလာရေးကော်မတီ တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူးဦးသန်းဌေး က ဆိုပါတယ်။ " စစ်ကိုင်းမှာ ပိုက်ဆံရှိတဲ့သူတွေက သေချာ ကိုလာပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နံမယ်ဆိုရင် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲပြည်ပခရီးသွားတွေ တအားကို တိုးတက်လာစေမှာပါ။ မင်းကွန်းကို လာတာက ဥရောပသားတွေအများဆုံးလာရောက်လည်ပတ်ကြတယ်။ စစ်ကိုင်းတောင်တို့ဆွမ်းဦးပုညရှင်တို့။ ဥမင်သုံးဆယ်တို့ ဥမင်ကိုးဆယ်တို့ ရွှေကျောင်းတွေ ဒါတွေကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရှိနေတာ။ ရုပ်ပွား တော် အမြင့်ဆုံး ရပ်​တော်မူကလည်း မုံရွာမှာ ရှိတာ။ ပြည်ပခရီးသွားတွေ အလွန်ကိုစိတ်ဝင်စားတဲ့ ဖိုလ် ဝင်တောင် ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရှိနေတာ။ဒါ့အပြင် နိုင်ငံခြားသား စိတ်ဝင်စားစေမယ့်အရာတွေလည်း ကသာမှာရှိနေတာ"ဟု ဦးအောင်သူဦး က စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရဲ့ထင်ရှားလှတဲ့ ခရီးသွားဒေသ တွေကို ရှင်းပြပါတယ်။ သို့သော်လည်း ခရီးသွားဒေသအရင်းအမြစ် တွေ များစွာ ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက ခရီးစဥ် လမ်းကြောင်း ရေးဆွဲရောင်းချတာကတော့ အင်မတန် ကို နည်းပါးပါသေးတယ်။ "ခရီးသွား လုပ်ငန်းလုပ်တဲ့တစ်ချို့တွေက ခရီးစဥ် သစ်ကို ဒေသအာဏာပိုင်တွေနဲ့ ဆက်စပ်ပြီးတော့ ခရီးစဥ်သစ်တွေကိုမရေးဆွဲပဲနဲ့ တစ်ခါလာလည်း ပုဂံ။ တစ်ခါလာလည်း တောင်ကြီး။ တစ်ခါလာလည်း မန္တလေး ဒီကို ပို့ပေးလို့လား။ တကယ်တမ်းဖြင့် ခရီးစဥ် အနေအထားနဲ့ဆွဲမယ် သွားမယ်ဆိုရင် စစ်ကိုင်းတိုင်း ထဲမှာ ခရီးစဥ် ဆွဲ ပြီးသွားလို့ရတဲ့နေရာတွေ အများကြီး ရှိပါတယ် ။ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထိထိမိမိ ဘယ်သူမှ မလုပ်ခဲ့ဖူး။ဘယ်သူမှ စိတ်ဝင်စားမှု လည်းမရှိခဲ့ဘူး။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရှိတဲ့ မင်းကွန်းကိုလည်း မားကတ်တင်းလည်းမလုပ်ဖူး သိအောင်လည်းမပြောဘူး။ စာအုပ်တွေလည်းမထုတ်ဖူး။ ဂျာနယ်လစ်တွေလည်း မပြောဘူး။ ဒီအစိုးရလက်ထက်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ဝန်ကြီးတွေက ခရီးသွား နဲ့ပတ်သက်လာပြီး ခရီးသွားတစ်နေရာ ကို အောင်မြင်လိုက်မယ်ဆိုရင် အဲဒီမှာ ရှိတဲ့ ဒေသလူတွေအားလုံးက အဆင်ပြေမယ်ဆိုတာကို သိသွားကြတယ်။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် ဟိုတယ် တည်းခိုရိပ်သာပဲ ပိုက်ဆံရတာမဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီမှာရှိတဲ့ဆိုက်ကားသမားလည်းရတယ်။မြင်းလှည်းသမားကော။ စျေးသည်ကောအကုန်ရတယ်။ နောက်တစ်ခါ လက်မှုပစ္စည်းရောင်းတဲ့သူတွေ လည်းရတယ်။ကားနဲ့သွားရင်ကားလမ်းကြောင်းမှာရှိတဲ့စားသောက်ဆိုင်တွေလည်းရတယ်။ အဲဒါတွေကို သိလို့ ဒီအစိုးရလက်ထက်မှာ အတင်းကို Guideလုပ်လို့ လူသိများလာကြတာ"လို့ ဦးအောင်သူဦး က ပြောပြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေ ခံတဲ့ Agriculture Tourism ကိုလုပ်ကိုင်ရန်လည်း လိုအပ်တယ်လို့ဆိုကြ ပါတယ်။ "စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ တွဲလုပ်ရမယ်။ ကျွဲကူးရေပါ ဆိုသလို Agriculture Tourism ပုံစံမျိုး လုပ်ရင်လည်း ရနိုင်မယ်"လို့ ဦးအောင်သူဦး က ပြောပြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေသတွင်း အ​ခြေ ခံအဆောက်အဦအပိုင်းမှာဆိုရင်လည်း အရင်က ဟိုတယ်နဲ့တည်းခိုခန်း ၂၁ လုံးကနေ ၅၈ လုံးထိ တိုးတတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလာခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်ကိုင်းဒေသကြီး အတွင်း ခရီးသွားများ ဆွဲဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ရက်သတ္တပတ်ခရီးစဉ်တစ်ခုကို လည်း တိုင်းအစိုးရက ခရီးသွား ကဏ္ဍမြှင့်တင်ဖို့ ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါ့ပြင် တိုင်းအစိုးရ ကလည်း ဒေသတွင်း ခရီးသွား လုပ်ငန်းတိုးတတ်လာစေဖို့ Myanmar Heritage Trail Tourism Rally ( MHTTR ) ရဲ့ ပူးပေါင်းပြီး နာဂခရီးစဉ် ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပါသေးတယ်။ လက်ရှိ တိုင်းအစိုးရလက်ထက်မှာ တော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထင်ထင်ရှားရှား လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ် ဒေသတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီထဲက ထင်ရှားတဲ့ ခရီးစဥ် ဒေသ တစ်ခု ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဗန်းမောက်မြို့နယ်ထဲက ဇလုံတောင် ခရီးစဥ် ဒေသကို အကောင် အထည် ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီခရီးစဥ် ဒေသအသစ်ကို ဦးဆောင်ဖော်ဆောင် ခဲ့တဲ့အပိုင်းမှာလိုအပ်တဲ့ အခြေခံအဆောက် အဦတွေကို ကြိုတင် မပြင်ဆင်ပဲ ခရီးစဥ်သစ် ကို အရင်ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့အတွက် အဆင်မပြေမှုတွေဖြစ်ခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်း ဇလုံတောင် မှာ ခမိုးယာဥ်ရပ်နားစခန်းတွေ တည်းခိုစရာနေရာတွေကို ဖန်တီးပေးပြီးတဲ့အခါ ဇလုံတောင် ကိုလာရောက်ကြတဲ့ဧည့်သည်အရေအတွက်ဟာ သုံးသိန်းကျော်ထိ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ ဇလုံတောင်ဖြစ်စဥ်ကို ကြည့်ပြီး တိုင်းအစိုးရ ဟာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းသဘောသဘာဝကို နားလည်သွားခဲ့ပြီး ခရီး စဥ်ဒေသကို အရင်ဖော်ဆောင်တာထက် အခြေခံ အဆောက်အဦတွေကို အရင်ပြည့်စုံအောင် ဖော်ဆောင်ဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို တိုင်းအစိုးရ နားလည်သွားခဲ့ရတယ်လို့ ဦးအောင်သူဦး ကဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ အထင်ကရနေရာတွေကို အချက်အလက်ပေးဖို့ Information Access Center ကိုလည်း ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါသေးတယ်။ တိုင်းအစိုးရလက်ထက်မှာ ဒေသတွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ တိုးတက်လာစေဖို့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ ဆိုင်တဲ့ လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ သုံးစွဲဖို့ နှစ်စဉ် တိုင်း ဘက်ဂျက် သန်း၂၀၀ လျာထား သုံးစွဲခဲ့တာဟာ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းတွေရဲ့ကြားမှာ ပထမဆုံး ခရီးသွား ဘတ်ဂျတ်ကို သုံးစွဲနိုင်ခဲ့တဲ့ တိုင်းတစ်ခု အဖြစ် တွေ့ရပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရပ်ရွာအခြေပြုခရီးသွားလုပ်ငန်း တွေတိုးတတ်လာစေဖို့ CBT သုံးခုကိုလည်း တိုင်းအစိုးရ ကဖော်ဆောင်ခဲ့ပါသေးတယ်။ နွယ်ငြိမ်း CBTရယ် ဇလုံတောင် CBTရယ်အင်ဒေါင်း CBT တို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နွယ်ငြိမ်း CBT က အောင်မြင်ဖို့ အားနည်းနေတာမို့ အင်ဒေါင်း CBTနဲ့တွဲဖက်ပြီး ခရီးသွား ဧည့်သည် တွေကို ချိတ်ဆက်ယူနေရတဲ့ အနေအထားပဲ ရှိနေပါသေးတယ်။ ကိုဗစ် ပြီးသွားခဲ့ရင် နွယ်ငြိမ်းCBTကို အခြေ ခံပြီး ဟန်လင်း မြို့ဟောင်း ရှိမ်းမကား အင်ဒေါင်းCBT စတဲ့နေရာတွေကို ခရီးစဥ် တစ်ပတ် ပုံစံဆွဲနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်လို့ ရွှေဘိုဟိုတယ်ဇုန် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြီး က ပြောပြပါတယ်။ "တောတောင်ရှုခင်းတွေနဲ့လှပတဲ့နေရာတွေကိုသွားဖို့ဆိုရင် ကသာခရိုင် ကောလင်း ခရိုင် တွေသွားရင် တွေ့မြင်ရမှာပါ။ တောင်ယာစိုက်ပျိုးနည်းတွေ လှေကားထစ်တစ်ချို့ကြည့်ချင်ရင် နာဂဒေသဘက် သွားကြည့်လို့ရပါတယ်"လို့ တိုင်းဒေသကြီး ဒေသဆိုင်ရာ ခရီးသွားကော်မတီ အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေး က ဆိုပါတယ်။ ယဥ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ ပေါများလှတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင်းမှာ စိတ်ဝင်စားစရာ လည်ပတ်စရာ လေ့လာစရာတွေ များပြားလှပါတယ်။ ဒီလို များပြားလှတဲ့ ဒေသတွင်းမှာဟိုတယ်နဲ့ခရီးသွား လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ ခရီးသွားဇုန် ၆ဇုန်ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ သတ်မှတ် ဖော်ဆောင် ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းဇုန် ထဲမှာဆိုရင် ခရီးသွားတွေ ရောက်ကြတဲ့စစ်ကိုင်းတောင်၊ မင်းကွန်း ပုထိုးတော်ကြီး၊ရာဇမဏိစူဋ္ဌာ ကောင်းမှုတော်စေတီတော် ၊ကနောင်မင်းသားကြီးရဲ့ သံရည်ကြိုစက်ရုံ၊ ကုန်ဘောင်းခေတ်ပြယုဂ် အစေခံခံတပ်၊အဏုဇီဝစိမ်းပြာရေညှိ ထုတ်လုပ်ရာ ရေခါးအင်း ၊ရွာထောင်ရွာမှာ ရှိတဲ့ငွေထည်လက်မှုပညာလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဧရာဝတီမြစ် အတွင်းအပျော် စီး သင်္ဘောခရီးစဉ်တွေကို ရွေးချယ် လည်ပတ်လေ့လာနိုင်ပါတယ်။ မုံရွာဇုန် ထဲမှာ ဆိုရင် ထင်ရှားလှတဲ့ ကျောက္ကာရွှေဂူနီဘုရားနဲ့ ယွန်းထည်လုပ်ငန်းတွေ မိုးညှင်းသမ္ဗုဒ္ဒေဘုရား၊ ဗောဓိတစ်ထောင်ရှိ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးရပ်တော်မူ ဘုရား ၊ဘုတလင်နယ်ရှိ ညောင်ကန် ကြေးခေတ်ပြကွက်​တွေ၊ ညောင်ရမ်းခေတ် ကျောက်ထွင်းဇာတ်နိပါတ်တွေကိုလည်းလေ့လာနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါ့အပြင်စိမ်းပြာရေညှိထုတ်လုပ်တဲ့ တွင်းတောင် ၊ယင်းမာ ပင်နယ်မှာ ရှိ တဲ့ ဖိုလ်၀င်တောင်၊ အလောင်း တော်ကဿဖ အမျိုးသား ဥယျာဉ်၊ ကနီနယ်မှာရှိတဲ့ မီးတောင်ဟောင်းနေရာတွေဖြစ်ကြတဲ့ တွင်းမတွင်းနဲ့ တောင်ပျောက်တွင်းတွေ လေ့လာစရာမကုန်နိုင်တဲ့ ခရီးစဥ် နေရာတွေဖြစ်ပါတယ်။ မုံရွာမြို့ပေါ် နှစ်ညအိပ် သုံးရက်အချိန်ပေးရုံနဲ့ ရောက်ရှိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရွှေဘိုဇုန် ရဲ့ဧရိယာအတွင်းမှာဆိုရင် အလောင်းမင်း တရားကြီးဦးအောင်ဇေယျရဲ့ နန်းတော်၊ ပြဿဒ်၊ မြေမြို့ရိုးနဲ့ကျုံးများ၊ ဘုရားစေတီများ၊ရွှေဘိုမြို့၊ ဧရာဝတီမြစ် ကမ်းနံဘေး၊ ကျောက်မြောင်းမြို့၊ နွယ်ငြိမ်းအရပ်ရှိ စဉ့်အိုး၊ စဉ့်ထည် လုပ်ငန်းတွေ ဝက်လက်နယ်ရှိ ကမ္ဘာ့ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ် စာရင်းဝင် ဟန်လင်းပျူမြို့ဟောင်းနဲ့ ရေပူ/ ရေအေးစမ်းများ ၊ ရှိမ်းမကားရှိ ရွှေသမင်တော ၊ ကန့်ဘလူနယ်ရှိ အင်ကြင်းကျောက် ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းတွေ၊ ချပ်သင်းရွှေသမင် ဘေးမဲ့ တောနဲ့ ဘူမိထူးခြားနယ်မြေဖြစ်တဲ့ ဇင်းတောင် လင်းနို့ဂူစတာတွေကို အချိန်ပေးလည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ တိုင်းအစိုးရ ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ဒုတိယခရီးစဥ်သစ်ကတော့ ရွှေဘိုဇုန်ထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ကန့်ဘလူမြို့နယ်ထဲက လင်းနို့ဂူ ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လင်းနို့ဂူ ဟာ ရွှေဘို-မြစ်ကြီးနားသွားကားလမ်းဘေးမှာ တည်ရှိပြီး ဘူမိဇီဝ သွင်ပြင် ထူးခြားတဲ့ဂူလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အ​ပြင် လင်းနို့သန်းချီကျက်စားနေထိုင်သလို တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် တွေ ကျက်စားရာ လည်းဖြစ်ပါတယ်။ သစ်မျိုးစုံ လည်း ပေါက်​ရောက်ပြီး မျိုးဆက်သစ် ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေအတွက် လေ့လာစရာနေရာအဖြစ် သစ်တောပညာပေးစခန်းတွေ ကို တည်ဆောက်ပေးထားကာ သဘာဝ ပတ်ဝန်း ကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ကိုင်နိုင်စေဖို့ တိုင်းအစိုးရက ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ ခရီးသွား ကော်မတီ အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေး က ဆိုပါတယ်။ ကသာဇုန် ဟာ ထင်ရှားလှတဲ့ ဝိသေသတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှမှာ အကြီးဆုံး သင်္ဘော သချိုင်း ရှိခဲ့ရာမြို့ အဖြစ် ရှိနေပြီး ကိုလိုနီခေတ်က အရေးပိုင်မင်းတွေရဲ့ အိမ်တွေ ရုံးစိုက်ခဲ့တဲ့ မြို့ ဖြစ်ခဲ့တာကလည်း ထူးခြားလှတဲ့အချက်တွေပါပဲ။နိုင်ငံခြားသား ဧည့်သည်တွေရဲ့ ပါးစပ်ဖျား မှာ ကသာကို ပြောစမှတ်ပြုပြီး ပြည်တွင်းခရီးသွား တွေကြားမှာ မေ့လျော့ခံ နေခဲ့ရတဲ့ မြို့ အဖြစ် ရှိနေဆဲပါ။ ကသာမှာ ကမ္ဘာကျော် စာရေး ဆရာကြီး ဂျော့ချ်အော်ဝဲလ် နေထိုင်ခဲ့တဲ့ အိမ်ရယ်၊ အင်္ဂလိပ်အရေးပိုင်တို့ရဲ့ ကိုလိုနီခေတ်အိမ် ၁၂ လုံး၊ နတ်ပေါက် ဆင်စခန်း၊ ဖက်ဆွတ် သစ်တော စခန်းအင်းတော်နယ်မှာရှိတဲ့ ဂျပန်မြေအောက် ဆေးရုံ၊ ဗိုလ်ချုပ်ဝင်းဂိတ်ရဲ့ ချင်းဒစ်တပ်ရှိရာ မော်လူး White City ခံတပ်၊ အင်းတော် အင်းလေး အိုင်နှင့် ကျောက်စိမ်းတွင်းများ ၊မန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ ကျောင်းတော် ရာနှင့် ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ ရုပ်ကလပ်တော်၊ ဗန်းမောက်နယ်ရှိ တဲ့ ဇလုံတောင်၊ ဗန်းမောက်နဲ့ ကောလင်းမြို့မှာ ရှိတဲ့ကျွန်းသစ်ပင်တွေ စတဲ့ ပြည်တွင်းပြည်ပစိတ်ဝင်စားစရာ လည်ပတ်စရာနေရာတွေ ရှိပါတယ်။ ကလေးဇုန်ဟာ ချင်းပြည်နယ် ခရီးသွား လုပ်ငန်းတွေနဲ့ဆက်စပ်နေပြီး ရာဇဂြိုလ်ဆည်နဲ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်တမူးမြို့ကို သွားရောက် လည်ပတ် နိုင်တဲ့ဒေသတစ်ခုပါ။ ပြောင်ဘုတ်လမ်းကနေ တဆင့် ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်း လွင်ပြင်ကြီးကို ကြည့်ရှုနိုင်ပြီး လက်ဆေးကန်နဲ့ ပျားစွဲဆင်စခန်း၊ မော် လိုက်မြို့မှာရှိ တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးဂေါက်ကွင်းနဲ့ ကိုလိုနီ အဆောက်အဦး​တွေ၊ကလေးဝနယ်မှာရှိ တဲ့ ကျောက်မီးသွေးတွင်းတွေမဟာ မြိုင်တောကိုဖြတ်ပြီး ရွှေဘို မြို့နဲ့ မုံရွာမြို့ကိုလည်း ကလေး​ဒေသကနေ တဆင့် သွားရောက်နိုင်ပါတယ်။ ခန္တီးဇုန် ဆိုရင် နန်စီဗွန်ကျေးရွာအနီးကျောက်စိမ်းထွက်ရှိရာ ခန္တီးရတနာမြေ တည်ရှိရာ ​ဒေသတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ထူးခြားလှတဲ့ နာဂဒေသဖြစ်တဲ့ လဟယ်မြို့နဲ့ နန်း ယွန်းမြို့တွေကို သွားလာနိုင်ပြီး နန်းယွန်းမြို့နယ် ပန်ဆောင်မြို့ထဲမှာ ရှိတဲ့ Lake of No Return ရေကန်ရယ် ဒေါ်ခင်ကြည် ရိပ်သာတို့ကို လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်လူကနေ ကျားဖြစ် ကျားကနေ လူပြောင်းကြတဲ့ ဆိုရိုး စကားတွေရှိတဲ့ ထမံသီဘေးမဲ့တောကို ဝင်​ရောက် လေ့လာနိုင်ပြီး ထိုမှတဆင့် ​နာဂဒေသ လေရှီးမြို့ဆီကို သွားရောက်လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ နာဂတောင်တန်းတွေဟာ ပြည်တွင်းခရီးသွား လည်ပတ်တဲ့ သူ နည်းပါးသေးတဲ့ တောင်တန်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ နာဂလူမျိုးတွေရဲ့ရိုးရာဓလေ့ ယဥ်ကျေးမှု တွေကို သွားရောက် လေ့လာနိုင်သလို ချင်းတွင်းမြစ်ရဲ့လှပတဲ့ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်ရဲ့ လှပမှုတွေကို မြင်ရပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ တစ်ခုတည်း ရေခဲတောင်ဖြစ်တဲ့ စာရာမေတိတောင်ကိုလည်း အဝေးကနေ မြင်တွေ့ခွင့် ရပါအုံးမယ်။ တကယ်တော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဟာ လည်ပတ်စရာ မကုန်ခမ်းနိုင်တဲ့ ရတနာ တွေ များစွာရှိတဲ့ မြို့တော် တစ်ခုပါပဲ။ ဒါ့အပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ ထူးခြားမှု တစ်ခုကိုတိုင်းအစိုးက ကနဦး ဖော်ဆောင်ခဲ့ပါသေးတယ်။အိန္ဒိယ ကို တိုက်ရိုက်ပေါက်တဲ့ တမူးနယ်စပ်ဂိတ် ရှိတာမို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ ခရီးသွား လုပ်ငန်း တိုးတတ်လာစေဖို့ စရိတ်နည်းနည်းနဲ့ဗုဒ္ဓ ဂယာ ကို သွားရောက်နိုင်စေဖို့မြေပြင်ကွင်းဆင်းတစ်ကြိမ်သွားရောက်ခဲ့ပါသေးတယ်။ တကယ်လို့ သာ တမူးနယ်စပ်ကနေ ဂယာကို သွားရောက်နိုင်မယ်ဆိုရင် စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့ ခရီးသွား လုပ်ငန်းဟာ တိုးတတ်လာစေမှာဖြစ်တယ်လို့ ဒေသတွင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ယုံကြည်ထားကြပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဥ်ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲ ဒေသခရီးသွားကုမ္ပဏီငယ်လေးတွေဖွင့်လာခဲ့ကြပါတယ်။ " ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ဆီက လမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးပဲဗျ။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ပြီးခဲ့တဲ့ တောက်လျောက် တစ်ခုလုံး မလုပ်ခဲ့ကြတော့ကျွန်တော်တို့ လက်ထက် အခုကျမှ လမ်းပန်း က စနေရတာဖြစ်နေတာ။ ကုန်သွယ်ရေးတွေ ခရီးတွေသွားတာကလည်းဒါလည်းခရီးသွားလုပ်ငန်းပဲ။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး တွေ ကောင်းမွန်လာမယ်ဆိုရင် ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးတွေက တိုးတက်လာမယ်။ခရီးတွေပိုသွားလာကြမယ်။ ခရီးသွား လုပ်ငန်းတွေကနေ လမ်းတွေကိုလိုက်ပြီးနှိုးဆော်ကြတဲ့အခါမှာ အခုလိုဖြစ်လာတာ။ ဒါမို့ တိုင်းအစိုးရက ဘတ်ဂျတ် သန်း၂၀၀ကို သုံးစွဲခဲ့တာ။ ကျွန်တော်တို့ခရီးသွားကော်မတီက မသုံးခဲ့ဘူးနော်"လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းခရီးသွားကော်မတီ အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေး က ဆိုပါတယ်။ လေးနှစ်ကျော် ငါးနှစ်နီးပါးထိ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၂၀ မတ်လထိ တိုင်းဒေသကြီး အတွင်း ပြည်တွင်း ဧည့်သည်ဝင်ရောက်တည်းခိုမှု ဦးရေမှာ စာရင်းအရကြည့်ရင် ၆၉၁၄၄၁ ဦးရေ ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ ပြည်ပဧည့်သည် ဝင်ရောက်တည်းခိုမှုကတော့၂၀၁၆ခု နှစ်ကနေ ၂၀၂၀ မတ်လထိ ၁၁၆၇၄၂ ဦးရေ ဝင်ရောက်လာခဲ့တာကို တွေ့မြင်ရမှာ​ဖြစ်ပါတယ်။ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှု တွေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဒေသတွင်းခရီးသွားဧည့်သည်ဝင်ရောက် မှုပမာဏကတော့ နည်းပါးလွန်းပါ​သေးတယ်။ ဒါကြောင့် မို့ ဒေသတွင်း ခရီးသွား ဇုန်တွေအပြင် မပျက်စီးသေးတဲ့ သဘာဝ အခြေခံ တော တောင် တွေ ၊ မြို့နယ် တိုင်း မှာ အထင် ကရ သမိုင်းဝင် တန်ခိုးကြီး ဘုရားတွေ ၊ ဒေသ ဓလေ့ပေါင်းစုံ ရိုးရာယဥ်ကျေးမှု ပေါင်းစုံ တည်ရှိသလို အထင် ကရ ပွဲတော်တွေလည်း များစွာ ရှိပါတယ်။ကပ်ကျော် မြို့လို့ ဆိုရပေမယ့် စစ်ကိုင်းတိုင်း ထဲမှာ လည်ပတ်စရာ တွေဟာ မကုန်ခမ်းနိုင်တာမို့ မင်းကွန်းကနေ မြို့စစ်ကိုင်းဆီ ကို လှမ်းလာခဲ့ဖို့ ဖိတ်ခေါ်လိုက်ရပါတယ်။ Photo MOHT / Than Htay/ Nicole Hebe FB/Nyo Ko Hlaing/Aung Gyi

Travelling journal ချောင်းသာကမ်းခြေဟု ဆိုလိုက်သည်နှင့် ပင်လယ်စာပေါများစွာရရှိခြင်း၊ ပြည်တွင်းခရီးသွားများ၏ သည်းခြေကြိုက် ကမ်းခြေတစ်ခုဟု ဆိုရလောက်အောင် ရေပန်းစားစေသည့် ကမ်း​ခြေတစ်ခုဖြစ်သည်ကငြင်းဆိုဖွယ်ရာမရှိပေ။ ချောင်းသာ ကမ်းခြေမှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အထင်ကရ ကမ်းခြေများကဲ့သို့ Royal Beach မဟုတ်ပဲ Public Beach တစ်ခု သာဖြစ်လေသည်။ ထို့ပြင် ချောင်းသာကမ်းခြေဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းကလည်း အရှင်မွေး နေ့ချင်းကြီး မဟုတ်ခဲ့ရပေ။ ၂၆ နှစ်ကျော် ၂၇ နှစ် အရွယ်ရောက်ပြီးသား လောကဓံ၏ အရိုက်အပုတ်၊ အထုအထောင်းများ၊ ခေတ်အဆက် အဆက် ဖြတ်သန်းလာခဲ့ရသဖြင့် ရင့်ကျက် တည်ငြိမ်ပြီး အတွေ့အကြုံရရှိနေသည့် ကမ်းခြေတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ရသည်။ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်ကမှီခိုရာဒေသဖြစ်ခဲ့တယ် ချောင်းသာတွင် ရှိနေသည့် ဒေသခံများထက်အနယ်နယ်အရပ်ရပ် မှ ရေကြည်ရာ မြက်နု ရှာဖွေလာခဲ့ကြသည့်​ ဒေသတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။၂၀၀၈ ခုနှစ် နာဂစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ရွှေ့ပြောင်းလာသူများ၏ မှီခိုရာ ကျက်စားရာ အားထားရာ ဒေသ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ အနယ်နယ်အရပ်အရပ်မှ လာရောက် အလုပ်လုပ် ကိုင်ကြသည့် မှီခိုရာ တစ်ခု ၊လှေခါးထစ် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့လေသည်။ မိုးရာသီခရီးသွားဈေးကွက်ပထမဆုံးစတင်ဖော်ဆောင် ဟိုးလွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စု နှစ်ကျော်၂၀၁၁ ခုနှစ် တွင် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များမှ ပထမအကြိမ်ဈေးရောင်းပွဲတော် ကျင်းပခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင်ချောင်းသာ ကမ်းခြေကို ခရီးသွား ဧည့်သည်များပိုမိုလာရောက်လည်ပတ်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ချောင်းသာ- ပုသိမ် လမ်းကို ကိုယ်ထူကိုယ်ထပြင်ဆင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ်က တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် ကားလမ်းအဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး ချောင်းသာသို့ ပြည်တွင်းမှ ခရီးသွားများ ဝင်လာမစဲရှိခဲ့သည်။ ဟိုးယခင်ကာလများတွင် မိုးတွင်းကာလများ၌ ဟိုတယ်များကို ပိတ်ထားခဲ့ရာမှ မိုးရာသီခရီးသွား စျေးကွက်ကို ဖော်​ဆောင်ပြီးနောက် တစ်စစနှင့် ချောင်းသာသို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြသူများပြားလာခဲ့သည်။ချောင်းသာ၏အားသာချက်များမှာ ကမ်းခြေမိုင်တိုခြင်း ပင်လယ်စာအစား အသောက်ပေါများခြင်း ဟိုတယ်များ မှာလည်း ဈေးချိုပြီး ဝန်ဆောင်မှုကောင်းခြင်းများကြောင့် ဧည့်သည်များမှာ မိုးတွင်းတွင် လာရောက် အပန်း ဖြေမှု ဈေးကွက်ကို ဖောက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမှာ ချောင်းသာဟိုတယ်ဇုန်၏ ကြိုးစား အားထုတ်မှုဟု ဆိုရပေသည်။ ဒေသအကျိုးဖော်ဆောင်နိုင် ထို့ပြင် ကမ်းခြေကို ဖော်ဆောင်ပြီးနောက်ပိုင်းခရီးသွား ဧည့်သည် လာရောက်မှု များပြားလာခဲ့သလို ဒေသအတွက် စာသင်ကျောင်း၊ဆေးရုံ၊ အမှိုက်ကား ၂စီး၊မီးသတ်ကား ၁စီး၊ မီးသဂြိုလ်စက်စသည်တို့ကိုလည်း ဟိုတယ်ဇုန်က တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ လှူဒါန်းပေးခဲ့သေးသည်။ဒါ့အပြင် ကမ်း​ခြေတွင် စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ အမှိုက်များမပစ်ရလေအောင် ချောင်းသာဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ကမ်းခြေတစ်လျှောက် အမှိုက်သိမ်းရန်အတွက် စည်ပင် မှလူစိုက်ကာ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များမှ လစဉ်ငွေစိုက်ပြီး ကမ်းခြေအမှိုက် သိမ်းစနစ်ကိုအကောင် အထည် ဖော်ထုတ်ပေးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အရေးပေါ်လူနာတင်ယာဉ်၊နာရေးကူညီမှုအသင်း အစရှိသည်တို့ကို ဒေသခံနှင့်အတူ ပူးပေါင်းပြီး တစ်စုတစ်စည်းထဲလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ကမ်းခြေတွင် လာရောက် အပန်းဖြေသည့် ဧည့်သည်များအတွက် Speed Boat များ၊Bananaအပျော်စီးများ၊ ရှပ်ပြေးစီး ဆိုင်ကယ်များ အစရှိသည်တို့ကို ထားရှိပေးခြင်း၊ ရေပြင်သက်ကယ်များ ထားရှိခြင်း၊ ကမ်းခြေစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးနှင့် လှုံဆော်ရေးဖွဲ့စည်းထားရှိခြင်းတို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကမ်းခြေများထဲတွင် ပထမဆုံးဟု ဆိုနိုင်သည်။ ပထမဆုံးအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကျင်းပနိုင် ချောင်းသာကမ်းခြေ သန့်ရှင်းသာယာလှပရေးနှင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးအတွက် လွန်ခဲ့သည့် ၂၀၁၆ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်မှ ၁၈ ရက်အထိ ချောင်းသာကမ်းခြေရှိ Hotel Ayeyarwaddy တွင် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကျင်းပခဲ့သည်။ ယင်းအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွင် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်၊စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းရှင်၊ဟိုတယ် GMများ၊ ဝန်ထမ်းများ၊ ကမ်းခြေနှင့် ပတ်သက်သည့် သူများ၊ ဒေသအခေါ် ချက်ပို့များ၊ခေါင်းရွက် ဗျက်ထိုးဈေးသည်များ နှင့်တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်းရှင်များပါ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ အလုပ်ရုံပွဲဖြစ်မြောက်အောင် အစိုးရပိုင်းမှ တက်ရောက်လာစေနိုင်ရန် ဇလွန် မြို့နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်မင်း ၏ ကြိုးစားပေးမှုကြောင့်လည်းပါသလို ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် ဆရာကြီး ဒေါက်တာထွန်းလွင် လည်း မှတ်မှတ်ရရ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဆရာဦးစည်သူလွင်၊ ဒေါ်ဆွေဇင်ထိုက်၊ ဟိုတယ်ခရီး မှ ဒုညွန်ချုပ် ဒေါ်ခင်သန်းဝင်း၊ ဒေါက်တာကျော်စွာဦး၊ ဒေါ် ဝေဖြိုးမြင့်၊ ဒေါ်စန္ဒာသန့်၊ ချောင်းသာကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်း ဦးတေဇာအောင်၊ တိုက်နယ်ဆေးရုံ ဆရာဝန် ဒေါက်တာ ထွန်းထွန်းနိုင် ၊ ဧရာဝတီတိုင်း ဟိုတယ်ခရီးတာဝန်ခံ ဦးဇော်လင်းထွန်း၊တိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့ မှ ဒုတိုင်း တပ်ဖွဲ့မှုး ၊ဒုတိယရဲမှူးကြီး လှိုင်တင့်၊ ဦးမောင်မောင်ဦး(ARCCI) တို့ကလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ထိုစဥ်က ကမ်းခြေတွင် အရေးကြီးသည့် ပလပ်စတစ် ဆိုင်သည့်စာတမ်းကို ဒေါက်တာ ချိုဝင်းမော်နှင့် ဦးကိုကိုကြီး တို့က ဆွေးနွေးပေးခဲ့သည်ကိုလည်း အမှတ်ရမိသည်။ဆွေးနွေးပွဲသုံးရက်စလုံးတက်ရောက်နိုင်အောင် ဒေသခံများကိုလည်း နေ့တွက်စရိတ် ၃၀၀၀ ကျပ်ပေးပြီး ဧည့်ဝတ်ပြု ခဲ့ကြသည်။ ယင်းကာလတွင် ချောင်းသာတွင် မီးမရရှိသေးခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်မီးကိစ္စများ၊ ချောင်းသာမြို့ဖြစ်အောင် ကြိုးစားတွန်းအားပေးမှုကြောင့် ယခုဆိုရင် ချောင်းသာမှာ မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး မကြာခင်တွင် မီးရရှိနိုင်တော့မည်ဖြစ်သည်။ထိုစဥ်က အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ၏ အကျိုးရလာဒ်များပင်ဖြစ်သည်။ ဆွေးနွေးပွဲကအကျိုးရလာဒ်များ ဆွေးနွေးခဲ့စဉ်က အဖြေမရနိုင်ခဲ့သည့် လျှပ်စစ်မီးများ ဟိုတယ်များတွင် ရရှိလာတော့မည်ဖြစ်သလို ယခင်က ရန်ကုန်နှင့် ငွေလွှဲရန် အခက်ခဲဖြစ်နေရာမှ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များကိုဖွင့်လာကြခြင်းများက အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ၏ အကျိုးဆက် ရလာဒ်ကောင်းများပင်ဖြစ်လေသည်။ ထို့အပြင် ဥတို တံတားတွင် ကားများ တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းရသည့် အနေအထားမှ တံတားပေါ်တွင် ကားနှစ်စီး ယှဉ်ပြီးဖြတ်သန်း သွားလာနိုင်ပြီဖြစ်လေသည်။ ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ချောင်းသာတွင် ၁၁ ကေဗီဓာတ်အားခွဲရုံကို တည် ဆောက်ရန် ပြင်ဆင်နေပြီး စက်ပိုင်းဆိုင်ရာပစ္စည်းများလည်း ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း ကိုဗစ် ကာလ ဖြစ်သည်မို့ တည်ဆောက်မှုအပိုင်းကို စတင်ရုံသာ လုပ်ထားသေးသာဖြစ်ပြီး ဟိုတယ်ဇုန်များ၏ ကိုယ်ထူ ကိုယ်ထ ၁၁ ကေဗီဓာတ်အားခွဲရုံဖြစ်ကြောင်း ချောင်းသာမြို့လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဦးမျိုးကျော် က ပြောသည်။ သန့်ရှင်းသပ်ရပ်လာသည့်ကမ်းခြေဖြစ်လာ လာရောက်လည်ပတ်သူများပြားသော်လည်း ကမ်းခြေလှပမှုအပိုင်းမှာ နည်းပါးခဲ့သည်။ စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ ပလပ် စတစ်များ၊အမှိုက်ပုံများ၊ဒေသခံနှင့် လုပ်ငန်းရှင် ကြား အငြင်းပွားမှုများ ဟာ မှေးမိန်ပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ကမ်းခြေ ဂေဟစနစ်ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသလို အမှိုက်ကင်းစင်လာခြင်းကြောင့် သပ်ရှင်း သပ်ရပ် လာသည့် ကမ်းခြေတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ရပြီဖြစ်သည်။ ယခင်က မြင်တွေ့ရခဲသည့် ဂဏန်းနီကောင်များမှာ ယခု ကမ်းခြေ သဲသောင်ပြင်တွင် တစ်စတစ်စ ဖြင့် မြင်တွေ့လာခဲ့ပေသည်။ ငါးနှစ်တာကာလအတွင်းဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှုတိုးတတ်လာ လွန်ခဲ့သည့်ငါးနှစ်တာ ကာလအတွင်း ချောင်းသာ ကမ်းခြေသို့ နေ့ချင်းပြန်နှင့် ညအိပ်ဝင်ရောက်မှု ခရီးသွား ဧည့်သည်စာရင်းများအရ ကြည့်မည်ဆိုပါက ကမ်းခြေ သို့ဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှုအနေအထားကို တွေ့မြင်နိုင်လေသည်။ ဟိုတယ် နှင့် ခရီးသွားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန ချောင်းသာရုံးခွဲ၏ စာရင်းအရ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်ပြည်တွင်း ဧည့်သည် လူဦးရေ ၂၂၈၃၀၄၂ ဦး နှင့် ပြည်ပဧည့်သည် ၄၀၄၉ ဦး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ခု နှစ်တွင် ပြည်တွင်း ဧည့်သည် လူဦးရေ၂၅၃၉၂၈ ဦးနှင့် ပြည်ပဧည့်သည် ၃၂၃၉ ဦး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်း ဧည့်သည် လူဦးရေ ၁၈၀၀၅၁ ဦးနှင့် ပြည်ပဧည့်သည် ၂၅၁၂ ဦး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။၂၀၁၈ခုနှစ်တွင်ပြည်တွင်း ဧည့်သည် ၅၂၃၇၁၄ ဦးနှင့် ပြည်ပဧည့်သည် ၇၇၅ ဦး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။၂၀၁၉ခုနှစ် တွင် ပြည်တွင်းဧည့်သည် ၅၈၃၇၇၈ဦးနှင့် ၄၆၅ ဦးဝင်ရောက်ခဲ့သည်။၂၀၂၀ မတ်လ၂၄ရက်ထိ ပြည်တွင်းဧည့်သည် ၁၄၇၀၈၄ ဦးနှင့် ပြည်ပဧည့်သည် ၄၄၂ ဦး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်ကို ကြည့်ပါက ချောင်းသာကမ်းခြေ ကို ပြည်တွင်းခရီးသွား များဝင်ရောက်မှု များသည်ကို စာရင်းအရ သိရသည်။ ကမ်းခြေတွင်ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူများပြားလာ ချောင်းသာကမ်းခြေ ကို ရန်ကုန်မြို့မှ လာရောက်မည်ဆိုပါက အချိန် ငါးနာရီခန့်ပေးလိုက်ရုံမျှဖြင့် ရောက်ရှိနိုင်ခြင်း၊ပင်လယ်စာ ၀၀လင်လင်စားနိုင်ခြင်း စသည့် အချက်များကြောင့် ချောင်းသာကမ်းခြေကို ပြည်တွင်းခရီးသွားအများဆုံး လာရောက်လည်ပတ်ခြင်းဖြစ်လေသည်။ ဧည့်သည် လာရောက်မှု များပြားလာခဲ့သည့်နောက်ပိုင်းတွင်ကမ်းခြေတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုအသစ်များ တိုးလာခဲ့ခြင်းက သက်သေများပင်ဖြစ်လေသည်။ တခြားကမ်းခြေများထက် ချောင်းသာကမ်းခြေတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုမှာ စရိတ် သက်သာစေသည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက ဆို​လေသည်။ လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် သက်တမ်းကျော်ကို ပြန်ကြည့်ပါက ချောင်းသာကမ်းခြေတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံခြင်းမှာ တည်ငြိမ်ခြင်း၊ပြည်တွင်းဈေးကွက် ခိုင်ခိုင်မာမာရရှိထားခြင်း ကြောင့် ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူများမှာ တွက်ချေကိုက်လာခြင်းကြောင့် ဟိုတယ်များ၊စားသောက်ဆိုင်များ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ချောင်းသာဟိုတယ်ဇုန်အသင်းမှ မြို့ Town Plan ဆွဲရန် တင်ပြခဲ့ရာတွင် ယခုအချိန်ထိ ချပြပေးခြင်းမရှိသလို ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကိုလည်းဖြစ်စေချင်ကြောင်း ချောင်းသာခရီးသွားလုပ်ငန်းရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်မှာ ဒေသ၏ ခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှုများ မြင့်မားတိုးတက်လာစေရန်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့စေရန်အတွက် ဒေသခံနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များမှ ဝိုင်းဝန်းစုပေါင်းကြိုးစားရမည်​ဖြစ်သလိုနိုင်ငံတော် ဘက်ကလည်း ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမည်ဆိုပါက ပိုပြီးတိုးတက်မြန်ဆန်လာမည်ဟုလည်း ချောင်းသာဟိုတယ်ဇုန်၏ ဥက္ကဋ္ဌဦးမင်းကျော်ဦးက ထောက်ပြပြောဆိုသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ချောင်းသာကမ်းခြေ၏ ကောက် ကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မည်ဆိုပါက သက်တမ်းအားဖြင့် နှစ် ၂၆ နှစ်ကျော် ၂၇ နှစ် ဝန်းကျင်ထဲ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ တည်ငြိမ်ရင့်ကျက်လာခဲ့သည့် ကမ်းခြေတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည့်အပြင် ပြည်တွင်း ပြည်ပ ခရီးသွားများကြားတွင်လည်း ရေပန်းစားသွားလာ လည်ပတ်ကြမည့်ကမ်းခြေတစ်ခု ဖြစ် လာမည်ကတော့အမှန်ပင်ဖြစ် လေ ပေတော့သည်။

Travelling journal ကျေးလက်ဒေသ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အစိုးရကသာ ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည် ဆိုပါက သုံးလအတွင်း အကောင် အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်လိမ့်မည် ဟု Myanmar Tourism Executive Committee မှ အဖွဲ့ဝင် ဒေါ်တင့်တင့် လွင်က ပြောဆိုလိုက်သည်။ ယင်းကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ရန်မှာ အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နိုင်ရဖွယ်ရှိနေပြီး လက်ရှိကာလတွင် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ခံနေရခြင်းများကြောင့် ခက်ခဲမှုများရှိနိုင်သော်လည်း အောင်မြင်စွာ အကောင် အထည်ဖော်နိုင်မည်ဟု ဒေါ်တင့်တင့် လွင် က ယုံကြည်သည်ဟု ဆို သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျေးလက်ဒေသ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ဟိုး ယခင်နှစ်များစွာကတည်းက ဆောင်ရွက် နေကြသော်လည်း ထိရောက်မှု မှာအင်မတန် နည်းပါးနေသေးသည်။ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကျေးလက်ခရီးသွားလုပ်ငန်းများကို ယခင်ကတည်းက ဆောင်ရွက်​နေခြင်းဖြစ်ပြီး ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု လျော့ချမှုကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းက လျော့ချလိုခြင်းရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအနေဖြင့် ရပ်ရွာအခြေပြုခရီးသွားလုပ်ငန်း CBT ကို အကောင်အထည်ဖော်ပေးနိုင်ခဲ့သည်ဟု ဝန်ကြီးဌာန ၏ ဒုတိယညွန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန် ကလည်း ပြောသည်။ " ကျေးလက်ခရီးသွားလုပ်ငန်းဆိုတာက မြို့ပေါ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမဟုတ်ရင် ကျန်တာ ကျေးလက်ပဲ။ဒုဝန်ကြီးတို့လည်း ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးတိုင်ပင်နေတာရှိပါတယ်။ အရင်ကလည်း CBTလုပ်ခဲ့တာရှိတယ်။ ဒီနှစ်ရဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဆောင်ပုဒ်က ကျေးလက်ဒေသ ခရီးသွား ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းလို့ ကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ဘက်က သတ်မှတ်ခဲ့တယ်။ လူတွေကလည်း ကိုဗစ်ဖြစ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ နယူးနော်မယ်ပုံစံနဲ့ သွားချင်လာပြီ၊ အဲဒီအတွက် ကျေးလက်ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေက ပိုပြီး ထိရောက်လာမယ်။ ဖွံ့ဖြိုးလာမယ်လို့ အားလုံးက အဲဒီလိုသုံးသပ် ပါတယ်။ ဆရာတို့ က ခရီးသွားလုပ်ငန်းမြှင့်တင်ရေးတွေ၊ အခြေခံအဆောက်အဦး ဖွံ့ဖြိုးရေးတွေ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ စီမံကိန်းတွေ ရေးဆွဲနေတယ်။ ဆရာတို့ ဘက်က တော့ ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်းတွေကို တင်ပြမယ်၊အဲဒီပေါ်မှာ အကောင်အထည်ဖော်မယ့် သူတွေ၊လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နိုင်မယ့်နည်းလမ်းတွေကို အကြံဉာဏ်ပေးမယ်၊ သက်ဆိုင်ရာဒေသဆိုင်ရာ ကော်မတီ တွေ မှာရှိတဲ့ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်တွေကို အကြံဉာဏ်ပေးမယ်။ ဒါက ဝန်ကြီး ဌာန ဘက်က လုပ်ပေးနိုင်မယ့် အပိုင်းတွေကို လုပ်ပေးမယ်’’ဟု ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန မှ ဒုတိယ ညွန်ကြား ရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန် က ဆိုသည်။ Covid အလွန် တွင် ခရီးသွား လာရေး ဒေသများဖြစ်သည့် အဆိုပါ ဒေသများရှိလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်မည် ဆိုပါက ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်ပဲ နိုင်ငံတော်အစိုးရကလည်း ပံ့ပိုးပေးရန် အဓိက လိုအပ်သလို ချိတ်ဆက်ထားသည့် အသင်းများမှလည်း ကူညီပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဒေါ်တင့်တင့်လွင် က ဆိုသည်။ ’’ ဝန်ကြီးကတော့ Implement လုပ်ပါလို့ပြောတယ်၊ အစိုးရကတော့ ပံ့ပိုးပေးရမှာပေါ့၊ Covid Loan၊ Relief Loan မျိုးလည်း ပေးလို့ ရပါတယ်၊ ဘာလို့လဲဆို Micro Business လုပ်ငန်းမို့ပါ၊ အခုဒါက မမအနေနဲ့ အကြံပြုထားတာ ပဲရှိတယ်၊ ဝန်ကြီးဌာနက လက်ခံဖို့ လိုပါတယ်။အခုမမ တင်ပြထားတဲ့ ဒီကိစ္စကိုသာဖော်နိုင်မယ်ဆိုရင် ဒီသုံးလအတွင်း ကိုဗစ်မှာ ချေးငွေကို ထိုင်သုံးပြီး ထိုင်စောင့်နေမယ့်အစား ကိုယ်လုပ်စရာရှိတာ ကိုယ်လုပ်ပြီး ဒီကာလ အပြီးမှာ ချက်ချင်းပဲ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို စတင်နိုင်မယ့် အခြေအနေတွေရှိမယ်၊ နောက်ပြီး ဒီအခြေအနေအတွင်းမှာ ကျေးလက်က ပြည်သူတွေနဲ့ အစိုးရက လုပ်ကိုင်ခွင့်တွေပေးမယ်၊ချေးငွေတွေ ချပေးမယ်ဆိုရင် ကျေးလက်ဘက်က ပရောဂျက်တွေဖြစ်တဲ့ အတွက် အထူးအန္တရာယ်ရှိတဲ့ အခြေအနေမရှိဘူး၊ ကြိုတင်ပြင်ဆင်လို့ရတဲ့အခြေအနေရှိတယ်’’ဟု ​ဒေါ်တင့်တင့်လွင်က ဆိုသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်း တွင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် အစည်း အဝေးတွင် ဒေါ်တင့်တင့်လွင် က ရွာငံဒေသ ရှိ လိုဏ်ဂူများ၊ရေတံခွန်၊ရေဖြူအိုင်၊ ရေပြာဆိုင်နှင့် ကော်ဖီလက်ဖက် လုပ်ငန်းများ၊ ကယား ပြည်နယ်ဒေသရှိ Red River Caves ၊ လိုဏ်ဂူများ၊ Farm House ဆောက်လုပ်ခြင်းများ၊ မွန် - ကရင်ဒေသများတွင်မူ အနီးတဝိုက်ရှိ ရေပူစမ်းများအား Thermal Bath အဖြစ် ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဧရာဝတီ လင်းပိုင်များကျက်စားရာနေရာဒေသတဝိုက် အား Rural Guest House နှင့် Irrawaddy Wooden Boat ဆောက်လုပ်ဌားရမ်းခြင်း ၊လက်ဆောင်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ခြင်း နှင့် ပညာပေးဝေခြင်းများ၊ ပင်လယ်ကမ်းခြေ ရှိ SEA-Activities လုပ်ကိုင်ခွင့်များ၊ ကချင်ပြည်နယ် အင်းတော်ကြီးဒေသရှိ Guest Houses Farm Home Stay လုပ်ကိုင်ခွင့်များ ၊ မူလာရှီးဒီး ချောင်းတွင်း White Water Rafting များပြုလုပ်ခြင်း ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကသာခရိုင် ဆင်စခန်း၊ကိုလိုနီခေတ် အဆောက် အဦးများ မူလအရသာထိန်းသိမ်းလုပ်ကိုင်ခွင့် များ၊ ချင်းပြည်နယ် တွင် Farm Houses Off Road Diving ၊ Horse Riding နှင့် Culture Tour များပြုလုပ်ခွင့်၊ ဝဥလုပ်ငန်း၊ ဝိုင်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဒိန်ခဲထုတ်လုပ်ခြင်းများတို့ကို အခွင့်အလမ်းများအဖြစ် ပြောင်းလဲမှုများကို စတင် နိုင်သည့် အကြံပြုစာတမ်းကိုလည်း တင်ပြခဲ့သေးသည်။ ထို့ပြင် ကျေးလက် ဒေသရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအားဖွံ့ဖြိုးအောင်မြင်စေလိုပါက အချက်သုံးချက်အရေးကြီးကြောင်း အစိုးရ ပြည်သူ လုပ်ငန်းရှင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှသာ အောင်မြင်မည်ဟု သုခမိန် မြန်မာပြည်အနှံ့ဘုရားဖူးနှင့်အပန်းဖြေ ခရီးပို့ဆောင်ရေးမှ ဦးမျိုးကြီး က ပြောသည်။ "ကျေးလက်ဒေသခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုပါက အဓိက အချက်များမှာ အစိုးရ ဘက်က ပံ့ပိုးပေးနိုင်စွမ်း တကယ်တမ်းပြောရရင် မရှိဘူး၊ သူကတော့ဖော်ဆောင်ပေးသွားတာပဲ၊လက်ရှိ ဦးမျိုးတို့ သံတဲကမ်းခြေကိုပဲကြည့် လေ ၊ဦးမျိုးတို့ က လက်တွေ့မပါဘူး၊စာတွေ့ပဲပါတယ်။ တကယ်တမ်းပြောရင် ကျေးလက်ကို ဖော်ဆောင်ချင်တယ်ဆိုရင် ဦးမျိုးတို့ က ဖော်ပေးတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ် ဖော်ဆောင် ချင်တယ်ဆိုတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လည်း မပါလာဘူး၊ ဝန်ကြီးဌာနကလည်း လိုက် မလာဘူး၊ ရန်ကုန်တိုင်း အစိုးရအဖွဲ့ ကလည်း ရှောင်ထွက်သွားတယ်။ ပထမဆုံးသူတို့ UMTA နဲ့ သွားမယ် ဆိုတာကို ဖျက်လိုက် တယ်။ ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးကို အစိုးရ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဒေသဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ထိထိ ရောက်ရောက် ပါဝင်ပေးဖို့ လုပ်ငန်းရှင်နဲ့ သေချာပူးပေါင်းရင် ကျေးလက် ခရီးသွားလုပ်ငန်းက ဖွံ့ဖြိုးကို ဖွံ့ဖြိုး မယ်၊ ကျေးလက်ဒေသ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုရင် အစိုးရရဲ့ ပံ့ပိုးမှုက ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပံ့ပိုးပေးမှရမယ်။ စာတွေနဲ့ ချပြလို့မရဘူး၊ ကျေးလက်ဘက်ကလည်းပါဝင်ပူးပေါင်းရမှာပဲ။ ဦးတို့ သံတဲကဆိုရင် အကုန်လုံးက လာပြီး ပူးပေါင်းပေးတယ်။ရပ်ရွာရဲ့နွေးထွေးကြိုဆိုမှုကလည်း ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ရမယ်။ လုပ်ငန်းရှင်ကတော့ သူကတော့ သူ့လုပ်ငန်းအတွက် နဂိုကတည်းကိုယ်က ရာခိုင်နှုန်းပြည့် လုပ်ထားမှာပဲ။ လုပ်ငန်းရှင်ဘက်ကတော့ ရာနှုန်းပြည့် ပါဝင်မှာမို့ လုပ်ငန်းရှင်ဘက်ကိုထည့်ပြောစရာမလိုဘူး။ ဘတ်ဂျတ်ထုတ်ပေးဖို့ မလိုဘူး၊ အစိုးရ ဘက်က ပံ့ပိုးဖို့ပဲ အဓိကကျပါတယ်’’ဟုသုခမိန်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ ဦးမျိုးကြီး က ပြောသည်။ ထို့ပြင် မကွေးတိုင်း ဟိုတယ်ခရီးတာဝန်ခံ ဖြစ်သူ ဦးမြင့်စိန်က မကွေးတိုင်းအတွင်း ဖော်ဆောင်သည့်CBT နှစ်ခုစလုံးမှာ အောင်မြင်သင့်သလောက် အောင်မြင်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ ကျေးရွာ လူထုပိုင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းဆောင်ရွက် မည်ဆိုပါက သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ကို ကျေးရွာက သဘော တူညီရမည် ဖြစ်သလို ကော်မတီတွင် ပါဝင်သည့် သူများမှာ ကျေးရွာတွင် အမြဲတမ်းနေထိုင်သည့် သူများဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဒါမှသာ ကျေးရွာတွင်း ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲခြင်းစသည်တို့ကို ကော်မတီမှသာ အတည်ပြု ဆုံးဖြတ်နိုင်မည်ဖြစ်သလို ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် Guide Line ပေးခြင်းလောက်သာ လုပ်ဆောင် ပေးရခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုကဲ့သို့ ဖော်ဆောင်ရခြင်းမှာ CBTများတွင် လ.ဝ.က ဥပဒေ အရဆိုပါက နိုင်ငံခြားသား ထားခွင့်မရှိကြောင်း သို့သော် ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့်ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုကိုလျှော့ချလိုသည့် မူဝါဒနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် ကျေးလက်ဒေသ အနှံ့ပြန့်နှံ့ရမည်ဆိုသည့် ဝန်ကြီးဌာန၏ မူအရ ဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဦးမြင့်စိန်က ပြောသည်။ "အစိုးရကလည်း ထိထိရောက်ရောက်ပံ့ပိုးမယ်၊ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသက DMOတို့ ဘက်ကလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို တကယ်နားလည်တဲ့ သူတွေ က ထဲထဲဝင်ဝင် ပံ့ပိုးပေးမယ်ဆိုရင် ဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းထဲမှာ ကိုယ်တိုင် ဧည့်သည်တစ်ယောက်လိုခံစားနိုင်မယ့်သူမျိုးပါသင့်တယ်၊ အခုလက်ရှိ DMOတွေမှာက ဌာနဆိုင်ရာလူတွေများနေတာဖြစ်တယ်၊ဒီလူတွေကို စုစည်းဖို့တောင် ခဲယဉ်းတယ်လေ။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးဖို့ကလည်း တခြားသောဝန်ကြီးဌာနတွေကလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းအကြောင်းကို သိမှသာပဲ ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ကလည်း လိုအပ်ပါတယ်’’ဟု မြန်မာနိုင်ငံဧည့်လမ်းညွန်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌဦးအောင်ထွန်းလင်းက ပြောသည်။ လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ Covid Loan ချေးငွေ ကို ထိခိုက်မှုရှိခဲ့သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အတိုးနှုန်း (၁) ရာခိုင်နှုန်း ဖြင့် တစ်နှစ်ချေးငွေ ထုတ်ချေးပေးထားပြီး ဖြစ်သည်။ "ကျွန်​တော်တို့ လက်ရှိလုပ်​နေတာက လုပ်ငန်းသစ်​တွေကို ဘဏ္ဏာ​ရေး​ထောက်ပံ့တာ မလုပ်ပါ…အခက်အခဲ​ရှိနေကြတဲ့လက်ရှိထူ​​ထောင်ထား​တဲ့လုပ်ငန်း​ငွေ ကိုသာ ​ချေး​ငွေ​ပေးထားတာဖြစ်ပါတယ် "ဟု COVID-19 ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော စီပွားရေးသက်ရောက်မှုများ ကုစားရေး လုပ်ငန်းကော်မတီ၊ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များလုပ်ငန်းကော်မတီ မှ အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်နိုင်ဦး က ပြောသည်။ ထို့ပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းအကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ထားသည့် နွယ်ငြိမ်းCBTနှင့်အင်ဒေါင်း CBTတို့၏ အနေအထားမှာ အောင်မြင်မှု အားနည်းနေသေး​​သည်။ "အခု နွယ်ငြိမ်း CBT မှာက ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ ဒေသခံက ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို မကျွမ်း ကျင်တော့ ၂၀၁၉ မှာ ဟိုတယ် ခရီး ဘက်က ကူပေးပါလို့ ပြောလို့ကူပေးမယ်လုပ်နေရင်း ကိုဗစ် ဖြစ်နေလို့ ခဏနားထားနေတာ။ နွယ်ငြိမ်းမှာ ဖွဲ့စည်းပေးတဲ့ ကော်မတီက ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို နားမလည်တဲ့ အပိုင်းပါနေတယ်။ ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်၊ဘယ်လိုကိုင်ရမယ်ဆိုတာမသိဘူး၊ တိုင်းဒေသကြီးက ပေးတဲ့ ပိုက်ဆံကိုပဲ ထောက်ပံ့ငွေကိုပဲစောင့်နေတာ။ နွယ်ငြိမ်း CBT ကို အင်ဒေါင်း CBT နဲ့ တွဲပြီး ဧည့်သည်ကို ချိတ်ဆက်ယူတယ်လို့ပဲ အနေအထားပဲရှိသေးတယ်"ဟု နွယ်ငြိမ်းCBTကို ကူညီ ပံ့ပိုးပေးမည့် ရွှေဘိုဟိုတယ်ဇုန် မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြီး က ပြောသည်။ ကျေးလက်ခရီးသွား လုပ်ငန်းကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါက ကျေးလက်ရှိ လူနေမှု အဆင့်အတန်းများ မြင့်မားလာပြီးဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုကိုလည်း လျော့ချနိုင် မည်ဖြစ်သည်။ယင်း ဒေသများကို တိုးတက်လာအောင်ဆွဲတင်ပေးရန် လိုအပ်နေသည်။ " ဒေသတိုင်း ရချင်မှရမယ်။ ပေါ်လစီ ချပေးလိုက်ရင် စိတ်ပူတယ်။ဒေသတစ်ခုကို စဉ်းစားမယ်ဆိုရင် ကျေးလက်ကို အော်နေကြလို့ ပိုင်းလော့တစ်ခုလုပ်ကြမယ်ပြောကြတဲ့ခါမှာ သူ့မှာ ဘာရောင်းစရာရှိလဲ၊ဘာကောင်းစရာရှိလဲ။ တိုရစ်ဇင်မှာ တစ်ခုခုလုပ်တော့မယ်ဆိုရင် Accessibility မစဉ်းစားပဲနဲ့ စိတ်ကူးရင်ပြီး လျှောက်လုပ်လို့မရဘူး။လူတွေက ဘယ်လိုသွားမလဲ၊ အဲဒီနေရာရောက်အောင် ကုန်းတစ်တန်ရေတစ်တန် ခရီးသွားရမဲ့နေရာကို ဘယ်သူက သွားမှာလဲ။ ဒါတွေကို စဉ်းစားပြီးမှ ဘာအားသာချက်၊ ဘာ အားနည်း ချက်တွေကို စဉ်းစားပြီးမှဘယ်လိုဖြည့်တည်းနိုင်မလဲဆိုတာကို လုပ်ရမယ်၊ ပြီးတော့ ကိုယ်ရဲ့ ဦးတည်ချက်က ဘယ်ကိုသွားမှာလဲ က အရေးကြီးတယ်။ အဲဒီလိုမလုပ်ရင် ရေရှည်အောင်မြင်မှုမရနိုင်ဘူး။ခဏလုပ်ပြီး ရပ်သွားကျမှာ။ ဒါမို့ ခရီးသွားကို ခရီးသွားစီးပွားရေးပုံစံမျိုး စဉ်းစားပေးရမယ်။ အဲဒီနေရာမှာ စီးပွားရေးအမြင်ရှိရမယ်လို့ပြောလိုက်ရင်လည်း စီးပွားဖြစ်တို့ အမြတ်အတွက်လို့ ပြောလိုက်ရင် အဲဒါကို ကိုယ်တွေရဲ့တိုင်းပြည်က အကောင်းမမြင်ဘူး၊ အဆိုးမြင်ကျတယ်။ ဒါကို အဆိုးမြင်စရာမလိုပါဘူး။ဘာလို့ စီးပွားရေးလုပ်တာလဲ၊အမြတ်အစွန်းလိုချင်လို့ စီးပွားရေးလုပ်တာလေ။ အမြတ်မရလို့ရှိရင် ဒီလုပ်ငန်းကို ပိုပြီး ကောင်းအောင်ပိုပြီး တိုးတက်အောင် ကိုယ့်ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေကို လခပိုပေးနိုင်အောင် အမြတ်ရမှရမယ်လေ။ CBTတစ်ခုလုပ်ရင်လည်း အမြတ်ရမှဖြစ်မှာလေ။အမြတ်ရမှသာ ဒီဟာကို ဝိုင်းပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ သူတွေရဲ့ ဘဝတွေကလည်းမြှင့်တက်လာမှာဖြစ်တယ်။ ဒါကို စီးပွားရေးအနေနဲ့ မြင်မှ ရမယ်။ စီးပွားရေးအရလုပ်ပါ။ ဒါပေမယ့် Balance ဖြစ်ရမယ်။ တစ်ဖက်ကနေလည်း သဘာဝတို့ ယဥ်ကျေးမှု တို့ ပတ်ဝန်းကျင်တို့ကိုလည်းမပျက်စီးအောင်လုပ်ဆောင်ပေးရပါမယ်။ဒါမှသာ ရေရှည်တည်တံ့ နိုင်မဲ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖြစ်လာမှာပါ။ သေချာချပြီးမှ သေသေချာချာလုပ်မှရမယ်။ ဒေသခံတွေ ဘက်ကနေ လုပ်ချင်လာအောင် အသိပညာပေးရမယ်။ အစိုးရပဲဖြစ်ဖြစ် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ဖြစ် တစ်ချို့ ဟာတွေကို ပံ့ပိုးပေးရမယ်။ မင်းတို့လုပ်ကြ၊မြတ်တာ၊ရှုံးတာ မင်းတို့ တာဝန်လို့ပြောလို့မရဘူး။ ပထမချင်းတစ်နှစ်တို့ နှစ်နှစ်တို့မှာ ရွာသားက အရှုံးခံနိုင်မလား။ ဘယ်လိုလုပ် အရင်းဆိုတာရှိမလဲ၊လုပ်ငန်းရှင်ဝင်လာရင်လည်း ရွာသားနဲ့ လုပ်ငန်းရှင် သပ်သပ်မဖြစ်အောင် စကတည်းက Concept ကို သေသေချာချာချရမယ်။ တိုရစ်ဇင်ကို စီးပွားဖြစ် ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာကို စဉ်းစားပြီးမှလုပ်ရမှာဖြစ်တယ်၊ တိုရစ်ဇင်ကို အပျော်လုပ်နေတာမဟုတ်ဘူး။ စီးပွားမဖြစ်လို့ရှိရင် ဝင်ငွေလည်းမတိုးနိုင်ဘူး၊ တိုးရစ်တွေတော့ သွားနေတယ်။လမ်းမှာ သူ့တို့အိတ်ထဲက ပိုက်ဆံမသုံးနိုင်ဘူးဖြစ်နေတာတွေ ရှိနေတယ်"ဟု မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ​ဒေါ်မေမြတ်မွန်ဝင်း က ထောက်ပြပြောဆိုသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ အစိုးရ ပုဂ္ဂလိက ဒေသခံ များ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှသာလျှင် ရာနှုန်း ပြည့်ရေရှည်အောင်မြင် နိုင်မည့် ကျေးလက် ခရီးသွားလုပ်ငန်း အမှန်တကယ်ပင်ဖြစ်လာ ပေတော့ မည်ဖြစ်ပါသည်။ Photo #khunhanminaung (FB)