Travelling Journal

အင်းသားလူမျိုးတို့၏ ရိုးရာအမွေအနှစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီးနှစ်ပေါင်း၂၂ နှစ်ကျော် တိမ်မြှုပ်ပျောက်ကွယ်နေရသည့် အင်းလေးရေပေါ်ဈေးကို ပြန်လည်အသက်ဝင်လာစေရန် လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်တွင် အပြီးသတ် ဖော် သွားပေး မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည် နယ် စီမံ ကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ၊ ဒေသဆိုင်ရာ ခရီးသွားကော်မတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ
ဦးစိုးညွှန့်လွင် က Travelling Journal သို့ ပြောသည်။

“အခုလက်ထက်မှာ ဖော်ဆောင်သွားမှာပါ။ မနေ့က ဝန်ကြီး ဦးအုန်းမောင် နဲ့တောင် ပြောဖြစ်သေးတယ်။သဘောတူတယ် “ဟု ဝန်ကြီး ဦးစိုးညွန့်လွင် က ပြောသည်။

ယခင် ရေပေါ်ဈေး တည်ရှိသည့် မူလရေပေါ်ဈေးရွာဖြစ်သည့် ဟဲယာရွာမတွင် ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ပေးရန်လည်း အင်းတိုင်းရင်းသားဒေသခံ ဒေါ်နှောင်းပပညိုက Travelling journal သို့ အကြံပြုပြောကြားသည်။

ရေပေါ်ဈေးကို ဖော်ဆောင်မည်ဆိုပါက လက်ဖြင့် လှော်ရသည့် လှေဖြစ်ရန်လည်း လိုအပ်သည်ဟု တောင်ကြီးမြို့ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးနေမျိုး က Travelling Journal သို့ ပြောသည်။

’’ရေပေါ်ဈေး ဖော်ဆောင်မယ်ဆိုရင် လက်နဲ့လှော်တဲ့ လှေဖြစ်ဖို့လည်း လိုတယ်။ အဲဒီလိုလှေ အသေးလေးတွေက
မရှိတော့ပဲ စက်နဲ့သွားတဲ့လှေကြီးတွေဖြစ်နေတော့ နည်းနည်းကြပ်နေတယ်။ ဟဲယာရွာမမှာ လုပ်နေတာက အဆင်ပြေနိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ တစ်ချိူ့တွေက ကမ်းစပ်မှာ လာရောင်းတယ်။ လူတွေက ရေပေါ်မဆင်းတော့ပဲ ကုန်းပေါ်မှာဘဲ ရောင်းနေတော့ ရွှေ့ကုန်မှာ စိုးရတယ်။ အဲဒီတစ်ခုကို စိုးရိမ်တယ်။ အခုရွာမ မှာ ကိုဗစ်ကြောင့် သူ့သဘာ၀ အတိုင်း ပြန်ဖြစ်သွားကြတယ်။ သူ့ဘာသာသူ ပြန်ပေါ်လာစေချင်တယ်။ သဘာဝအတိုင်း ပြန် ပေါ်လာရင် ကျွန်တော်တို့က မသိမသာ ဝန်းရံအားပေးလိုက်ရင် တော်တော် အောင်မြင်သွားမှာဖြစ်တယ် ’’ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရေပေါ်ဈေးကို မူလ ဟဲယာရွာမအပြင် နန့်ပန်ရွာတွင်လည်း လုပ်ဆောင်သင့်ပြီး နန့်ပန်ရွာတွင် ရေပေါ်ဈေး လုပ်လို့ရနိုင်သည့် ရေပြင်ကျယ်ရှိသည့်အတွက် ဖြစ်နိုင်ချေပိုများကြောင်းလည်း သိရသည်။

’’ရေပေါ်ဈေးက ပြောရမယ်ဆိုရင် အင်းသားရိုးရာအမွေအနှစ်လို့ပြောရမယ်။ လက်ရှိအဟောင်းလေးကိုပဲပြန်ပြီး ဖော်ဆောင်ပေးစေချင်တယ်။ ဟဲယာရွာမကိုလုပ်စေချင်တယ်။ အဟောင်းလေးလည်းရှိနေမယ်။ တစ်ခုတော့ရှိတယ်။ ဟဲယာရွာမကျတော့ ဘီလူးချောင်းရဲ့ နှုန်းခံဧရိယာကြီးဖြစ်နေတာဆိုတာမို့ နှစ်တိုင်းလူထုအားနဲ့ဘယ်လောက်ပဲလုပ်လုပ် ဖယ်ရှားရှားနှုန်းခံ ဧရိယာကြီးလိုဖြစ်နေတယ်။ နွေသုံးလေးလလောက်ကတော့ မရပါဘူး။ မိုးရယ်၊ ဆောင်းရယ်ကျတော့ ရွာမမှာက အမြဲရေရှိတယ်၊ ရေပေါ်ဈေး တိမ်ကောရခြင်းအကြောင်းရင်းကလည်း အဲဒါပါပဲ။ ပျက်စီးလာတော့ ရေပေါ်ဈေးဧရိယာက ခြောက် လာတယ်၊ ရေအမြဲတမ်း ရှိတဲ့နေရာမှာ နောက်ထပ်တစ်ခု ဖြစ်ဖြစ်ပေါ်လာရင်လည်း ပြယုဒ်လေးတစ်ခုရှိတာပေါ့’’ဟု ဟဲယာရွာမတွင် နှစ်ပေါင်း၄၀ နီးပါး နေထိုင်သည့် အင်းတိုင်းရင်းသူ ဒေါ်နှောင်းပပညိုက Travelling Journal သို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကာလအတွင်း အောက်တိုဘာ ၂ ရက်မှစတင်ကာ ဟဲယာရွာမတွင် ရေပေါ်ဈေး တစ်ဖန် ပြန်လည် အသက် ဝင် လာ ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ဟဲယာရွာမ၏ ရေပေါ်စျေးနေ့မှာ တောင်ကြီးမြို့၏ စျေးနေ့နှင့် အတူတူဖြစ်ပြီး မူလရေပေါ်စျေးနေ့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

’’ဒီနေ့ထိတော့ ရောင်းနေပေမယ့် တစ်ချို့က ကုန်းပေါ်မှာအမြဲ ရောင်းနေကြတော့ ရေပေါ်ဆင်းရောင်းတဲ့အခါ အဆင်မပြေမှုလေးတွေကြုံရတယ်။ ကမ်းနဖူးမှာ ရေစင်လေးတွေ ဆောက်ပြီး တော့ လုပ်ပေးတယ်။ ရေပေါ်ကနေ ဝယ်တဲ့သူလည်းရှိတယ်လေ။ ဒါပေမယ့် ဒေသခံ တစ်ချို့က ကန့်ကွက်နေတာလည်းရှိတယ်။ အဆင်မပြေဘူး ဆိုပြီး ကန့်ကွက်နေတာ။ ရင်ဆိုင်နေရတုန်းပါပဲ။ အချင်းချင်းပဋိပက္ခဖြစ်နေကြတဲ့ပုံစံမို့ လက်လျော့ထားပေမယ့်အတင်းကြီးမလုပ်ဖူး။ဖျက်လိုဖျက်စီးလုပ်ချင်တဲ့သူတွေက ဈေးသည်တွေကိုအပေါ်ကို ပြန်တက်ခိုင်းနေကြတယ်။ အဲဒါလေးတွေရှိတယ်’’ဟု လက်ရှိရေပေါ်ဈေးပြန်လည်ဖော်ဆောင်ရေး ကော်မတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်သူဒေါ်နှောင်းပပညိုက ရှင်းပြသည်။

တစ်ချိန်က အထင်ကရကျော်ကြားခဲ့သည့် မူလ ဟဲယာရွာမရေပေါ်ဈေးမှာ ၁၉၇၀ မတိုင်ခင် လောက်က ပုံမှန်ဖြစ်နေပြီး ၁၉၉၈ နောက်ပိုင်း ကာလများတွင် တဖြည်းဖြည်း ပျောက်ကွယ်တိမ်မြှုပ်ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။ လက်ရှိဟဲယာရွာမသည်အိမ်ခြေ ၁၃၀၀ကျော် ရှိပြီး လက်မှု လုပ်ငန်းထွန်းကားသည့်ကျေးရွာ ကြီး ဖြစ်ကြောင်းသိရ သည်။

PhotoAdventures by Sai Swan